Y gwirfoddolwyr sy'n helpu chwaraeon cymunedol i ffynnu ledled Cymru

Peter Higgins – Tennis Bwrdd – Dyfarnwr

Mae Peter Higgins wedi gwirfoddoli fel Dyfarnwr yng Ngogledd Cymru ers 1987. O blant i bobl 90 oed, o glybiau lleol i'r Gemau Paralympaidd a Gemau'r Gymanwlad, mae Peter wedi helpu i ddyfarnu cyfleoedd tennis bwrdd cystadleuol a sicrhau chwarae teg i bawb.

Mae dechrau fel dyfarnwr lleol ar Ynys Môn wedi arwain at Peter yn dyfarnu ledled y byd mewn mannau fel Las Vegas a'r Eidal.

“Rydw i wedi bod mewn gwledydd na fyddwn i wedi'u gweld oni bai am dennis bwrdd. Rydych chi'n cwrdd â chwaraewyr o bob cwr o'r byd, ac yn gwneud ffrindiau am oes.

“Rydych chi hefyd yn helpu unigolion o bob oed, rhywedd, cenedligrwydd a gallu.”

Hannah Hancock – Canŵio – Hyfforddwr ac Aelod o'r Pwyllgor

Yng Nghlwb Canŵio'r Trallwng, mae Hannah Hancock yn hyrwyddo cyfleoedd i rwyfwyr niwroamrywiol. Fel person awtistig ei hun, mae hi'n cefnogi’r hyfforddwyr yn y clwb i ddeall ei hanghenion ac mae hi hyd yn oed wedi helpu bachgen ifanc awtistig i deimlo'n fwy cyfforddus mewn sesiynau.

Mae Hannah yn rhoi ychydig oriau bob wythnos i wirfoddoli, gan gynnwys gweithio ar Bwyllgor Llywio Cydraddoldeb, Amrywiaeth a Chynhwysiant Paddle Cymru ac fel llysgennad Partneriaeth Awyr Agored  – mae ei chyfraniadau’n gallu amrywio o gefnogi merched sydd â diffyg hyder mewn chwaraeon rhwyfo fel gwirfoddolwr She Paddles Cymru i bostio ar gyfryngau cymdeithasol y clwb. Mae hi wedi rhoi sylw mawr i rwyfwyr niwroamrywiol hyd yn oed drwy eu cyfweld nhw mewn fideo ar-lein. 

"Mae gwirfoddoli yn gwneud i mi deimlo bod gennyf ddylanwad ac yn meithrin fy hyder. 

"Mae gwirfoddoli yn arbennig oherwydd eich bod chi'n teimlo mor werthfawr, wedi'ch gweld ac yn cael cefnogaeth ni waeth beth rydych chi'n ei wneud, ac mae gweld y llawenydd ar wynebau'r cyfranogwyr yn gwneud y profiad yn un gwerth chweil.”

Ryan Morely – Beicio – Trefnydd Digwyddiadau

Pan sylwodd Ryan Morely fod diffyg beicio ffordd a chylchdaith yn digwydd i blant yng Ngogledd Cymru ers y pandemig, roedd yn gwybod bod angen iddo weithredu. Dyma pryd lansiodd Gyfres Gylchdaith Gogledd Cymru.

Y llynedd, gyda chymorth ei wraig, Lucy, trefnodd Ryan ei ras gylchdaith gyntaf yng Ngogledd Cymru. Arweiniodd hyn at gyfres gyfan o rasys eleni, gan sicrhau bod pobl o bob oed, rhywedd a gallu’n cael cyfle i gystadlu mewn beicio eto.

“Fe wnes i hi’n genhadaeth i mi i ddod â rasio beiciau cystadleuol yn ôl i Ogledd Cymru. Ac fe anwyd Cyfres Gylchdaith Gogledd Cymru. Doeddwn i erioed wedi meddwl am fod yn drefnydd digwyddiadau, ond roeddwn i’n gallu gweld bod yr angen am ddigwyddiadau’n bodoli ac felly fe es i ati i drefnu.

Jemma Dopson – Dringo – Gwirfoddolwr Newydd

Mae gwirfoddolwyr yn gallu creu effaith, os ydyn nhw wedi bod yn gwirfoddoli ers blynyddoedd lawer neu ddim ond ychydig fisoedd.

Mae hynny'n wir am Jemma, sy'n wirfoddolwr newydd. Mae ganddi hi angerdd dros sicrhau bod gweithgareddau chwaraeon yn hygyrch. Fe roddodd gwirfoddoli gyda Chlwb Dringo Cynhwysol Rockstars Caerdydd gyfle perffaith iddi greu effaith.

Mewn dim ond ychydig fisoedd, mae hi wedi dod yn gyswllt allweddol rhwng y Bartneriaeth Awyr Agored a'r wal ddringo leol, gan helpu'r clwb i sefydlu perthnasoedd cadarn a chynyddu ei sesiynau.

“Ers gwirfoddoli yn y clwb, rydw i wedi gweld y presenoldeb yn tyfu o ddim ond dau o blant yn fy sesiwn gyntaf i ym mis Mehefin, i wyth o fynychwyr rheolaidd. Mae'n wych gweld y plant yn cael hwyl, yn tyfu mewn hyder ac yn datblygu eu sgiliau dringo.”

Alex Evans – Criced – Sgoriwr

Does dim rhaid i chi fod yn oedolyn i wirfoddoli. Dim ond 13 oed yw Alex Evans ac mae'n gwirfoddoli fel ceidwad y sgôr yng Nghlwb Criced Croesyceiliog - ac roedd yn iau fyth pan ddechreuodd wneud hyn.

Mae Alex wedi mwynhau cadw sgôr gymaint nes ei fod yn cefnogi timau criced ei chwaer. Mae’n gwirfoddoli fel hyfforddwr pêl-rwyd hyd yn oed yng Nghlwb Pêl-rwyd Ieuenctid Cwmbrân.

“Rydw i’n mwynhau gwirfoddoli mewn criced. Yn enwedig ochr sgorio pethau ac rydw i’n mwynhau helpu’r tîm a’r bobl yn y clwb”

Terrie ac Alex Dalton – Badminton – Hyfforddwr a Rheolwr y Garfan Dan 15

Pa gyfle gwell i dreulio amser gyda’ch partner na thrwy wirfoddoli mewn chwaraeon. Dyna’n union sut mae Terrie ac Alex Dalton yn teimlo wrth hyfforddi a rheoli tîm Badminton Dan 15 Cymru.

Dechreuodd eu siwrnai wirfoddoli gyda’i gilydd yng Nghlwb Badminton Oakdale, gan redeg y timau iau. Ac wedyn fe wnaethon nhw ddechrau hyfforddi yn y sir a sefydlu academi, gan gefnogi Tîm Iau Cymru mewn gwersylloedd Cenedlaethol yn y pen draw.

“Fel un tîm, rydyn ni’n gryfach. Mae gennym ni gred gref y dylai hyfforddi fod ar gael i bawb i’w helpu nhw i gyflawni eu potensial.

“Rydyn ni’n credu mewn rhoi yn ôl i’r gymuned fadminton. Rydyn ni wrth ein bodd yn gweld pobl yn gwneud cynnydd ac yn cyflawni mewn badminton a gweld mwy o bobl yn chwarae ac yn mwynhau’r gamp.”

Bev Tucker – Chwaraeon Anabledd – Hyfforddwr a Rheolwr

Mae Bev Tucker wedi chwarae rhan allweddol wrth sicrhau bod amrywiaeth o gyfleoedd chwaraeon ar gael i bobl anabl yng nghanolbarth Cymru. Yn 2002, roedd hi'n aelod a sefydlodd Gymdeithas Chwaraeon Integredig Aberhonddu ac mae wedi bod yn gwirfoddoli fel hyfforddwr cymunedol yno am yr wyth mlynedd ddiwethaf.

Mae ei hymdrechion mewn chwaraeon anabledd wedi mynd â hi i wirfoddoli ar y llwyfan rhyngwladol hyd yn oed gyda Gemau Olympaidd Arbennig Prydain Fawr, gan gefnogi athletwyr ag anawsterau dysgu.

“Rydw i'n mwynhau trefnu chwaraeon bob wythnos a gweld pobl yn cael hwyl yn cymryd rhan.

“Mae gen i lawer o atgofion anhygoel, gan gynnwys gyda Gemau Olympaidd Arbennig Prydain Fawr, sy'n gwneud i mi deimlo'n falch. Mae'n wych gallu rhoi amser yn ôl a gweld y clwb yn gwneud yn dda.”

Izzy Islam – Seeds of Hope Wales - Sylfaenydd

Fel tad i dri o blant awtistig dieiriau, fe greodd Izzy Islam Seeds of Hope Wales gyda'i wraig i ddarparu cyfleoedd i deuluoedd fel eu teuluoedd hwy.

Mae Izzy yn cynnal sesiynau misol, gan gynnwys bocsio synhwyraidd, pêl-droed anabledd, gymnasteg a chrefftau ymladd, gan roi cyfle i blant niwroamrywiol roi cynnig ar wahanol chwaraeon mewn amgylchedd lle maen nhw’n cael eu cefnogi a'u dathlu.

“Mae gwirfoddoli’n golygu cymaint i mi. Mae gwylio'r plant anhygoel yma’n gwenu, yn llwyddo, ac yn cyrraedd cerrig milltir y byddai llawer o bobl yn eu hystyried yn amhosibl ar un adeg yn rhywbeth sy'n fy nharo i'n ddwfn bob tro.

“Mae'n fy llenwi i gyda balchder, llawenydd, ac weithiau, hyd yn oed, dagrau. Mae'r eiliadau yma’n fy atgoffa i pam fod fy ngwraig a minnau mor angerddol am y gwaith yma.”

Richard Rees – Pêl-fasged – Sylfaenydd a Hyfforddwr

Gyda’r cyfleoedd pêl-fasged yn brin yn ei ardal, sefydlodd Richard Rees glwb Tritons Sir Benfro fel nad oedd raid i bobl leol deithio i Abertawe neu Gaerdydd i chwarae.

Ers hynny, mae'r clwb wedi mynd o nerth i nerth, gyda Richard yn arwain. Diolch i'w waith caled, mae gan y Tritons dimau o dan 10 oed hyd at dîm hŷn, gan greu llwybr pêl-fasged i'r gymuned gyfan.

“Efallai nad oes tâl am wirfoddoli, ond mae'n cyfoethogi eich bywyd chi mewn ffyrdd eraill. I bob un ohonom ni, roedd clywed y Ganolfan Hamdden yn llenwi gyda sŵn peli pêl-fasged yn bownsio a phlant yn cael hwyl wir yn werth chweil.”

Sue a Rob Hooper – Athletau - Swyddogion

Cwpl arall sy'n gwirfoddoli gyda'i gilydd yw Sue a Rob Hooper. Fe ddechreuodd eu siwrneiau nhw yn 2010 pan nad oedd Beirniad Trac a Chynorthwy-ydd Dechrau ar gael mewn digwyddiad Cynghrair Datblygu Ieuenctid. Ers hynny, maen nhw wedi ymgymryd â chyrsiau i uwchsgilio fel swyddogion ac maen nhw wedi bod yn dyfarnu gyda'i gilydd byth ers hynny.

“Heb y gwirfoddolwyr lawer, ’fyddai chwaraeon ddim yn digwydd. Mae bod yn rhan o gymuned o bobl debyg wedi ein galluogi ni i gwrdd â phobl newydd a datblygu cyfeillgarwch am oes.

“Rydyn ni wedi dysgu sgiliau sydd wedi bod o help yn ein bywyd ni yn y gwaith, yn ogystal ag yn ein bywydau personol, ochr yn ochr â'r manteision iechyd corfforol a meddyliol.”

Llun: Athletau Cymru

Kerina Lake – Cyfeiriannu – Aelod o’r Pwyllgor

Mae Kerina Lake yn gaeth i wirfoddoli – boed yn grŵp casglu sbwriel lleol, siop elusen neu yng Nghlwb Cyfeiriannu Bae Abertawe, lle mae hi’n rhoi o’i hamser yn rheolaidd.

Dechreuodd ei siwrnai wirfoddoli mewn cyfeiriannu gyda chynllunio’r digwyddiadau ym Mae Abertawe. Nawr, mae hi wedi rhoi cynnig ar sawl rôl wahanol ar y pwyllgor, gan helpu pobl i fwynhau llywio drwy eu gofod gwyrdd lleol.

“Mae sefydliadau gwirfoddol yn achubiaeth hanfodol i gymaint o bobl ac yn llenwi bwlch sy’n cael ei greu pan nad yw cynghorau a sefydliadau’r llywodraeth yn gallu ariannu’r hyn mae’r boblogaeth ei angen neu ei eisiau.

“Rydw i wedi mwynhau gwirfoddoli erioed, mae’n gymaint o hwyl ac rydw i’n cael boddhad mawr o roi rhywbeth yn ôl i’r gymuned a’r gamp rydw i wrth fy modd yn cystadlu ynddi.

Roger Pratt – Pysgota – Cadeirydd a Hyfforddwr

Mae Ffederasiwn Hyfforddwyr Pysgota Sir Benfro (PFAC) yn grŵp o 17 o hyfforddwyr gwirfoddol sy'n darparu pysgota i bobl ifanc a phlant ysgol ag anghenion addysgol arbennig. Un o'r aelodau a sefydlodd y Ffederasiwn yw Roger Pratt sydd wedi bod yn gwirfoddoli fel hyfforddwr pysgota ers mis Medi 2007.

Yn 2025 yn unig, mae Roger wedi helpu i hwyluso 31 o sesiynau hyfforddi i 224 o bobl ifanc, gan gynnwys gofalwyr ifanc a sefydliadau sgowtiaid. Mae'n awyddus i bwysleisio, serch hynny, mai tîm o wirfoddolwyr sy'n gwneud i hyn ddigwydd.

“Mae'r grŵp wedi rhoi cyfle i gymaint o bobl o bob oed roi cynnig ar bysgota. Mae bob amser yn rhoi boddhad mawr fel hyfforddwr gweld disgyblion yn dal eu pysgodyn cyntaf.”