Lleihau’r bwlch rhywedd: Sut mae Clwb Sboncen Ynys Môn yn newid y gêm i ferched

01/07/2025

Hafan
Newyddion, Straeon a Digwyddiadau
Newyddion, Erthyglau ac Ymgyrchoedd
Lleihau’r bwlch rhywedd: Sut mae Clwb Sboncen Ynys Môn yn newid y gêm i ferched

Pan sefydlodd Shaun Sullivan Glwb Sboncen Ynys Mon gyntaf yn 2018, dim ond dwy o'r 38 o aelodau oedd yn ferched. Dim ond pump y cant.

Ond roedd gan Shaun weledigaeth.

Gweledigaeth lle'r oedd merched a genethod yr un mor weladwy ar y cwrt â'r dynion. A diolch i gefnogaeth gan y Loteri Genedlaethol drwy Chwaraeon Cymru, mae'r weledigaeth honno bellach yn dod yn realiti.

Symud ymlaen i 2025, ac mae bron i 40 y cant o aelodau'r clwb yn ferched bellach. Mewn sesiynau iau, mae mwy o ferched nag o fechgyn erbyn hyn hyd yn oed.

Ei ferch yn ysbrydoliaeth

Mae Shaun wedi bod yn hyfforddi ers pan oedd yn 13 oed. Ond genedigaeth ei ferch yn 2021 roddodd yr hwb iddo wneud sboncen yn fwy cynhwysol ar Ynys Môn.

Gwnaeth gais unwaith eto am gyllid y Loteri Genedlaethol a'r tro yma i gynnal sesiynau hyfforddi am ddim i ferched a genethod yn unig.

Ac fe weithiodd hynny.

Fe ledaenodd y gair yn gyflym. Daeth y merched â'u ffrindiau gyda nhw. Fe ymunodd mamau hefyd, gan sicrhau ychydig o amser cwbl haeddiannol iddyn nhw eu hunain bob wythnos.

Doedd llawer ohonyn nhw ddim wedi cydio mewn raced o'r blaen. Ond gyda hyfforddiant arbenigol, cyfeillgar, fe ildiodd y nerfau i hyder.

Cwrdd â Rhian – Y dyfarnwr ifanc sy’n ysgwyddo cyfrifoldeb

I Rhian Jones, 16 oed, mae’r newid wedi bod yn enfawr.

Mae hi’n cofio bod yr unig ferch yn hyfforddi pan ymunodd hi gyntaf. Nawr, mae hi’n ddyfarnwr sboncen cymwys sy’n gyfrifol yn rheolaidd am gemau cynghrair dynion ac yn ysbrydoli merched iau i gymryd rhan.

Dywedodd Rhian, “Mae’n wych gweld mwy o ferched a genethod yn cymryd rhan mewn sboncen gan ei fod wedi fy helpu i i feithrin fy hyder. Mae bod yn rhan o’r gamp a dod yn ddyfarnwr wedi fy helpu i i rannu fy marn, sy’n ddefnyddiol iawn yn y coleg.”

Gyda phob gêm mae hi’n ei dyfarnu, mae cred Rhian ynddi hi ei hun yn tyfu - ar y cwrt ac oddi arno.

Gwneud gwahaniaeth ar Ynys Mon

“Mae gennym ni fwy o ferched nag o fechgyn mewn sesiynau iau nawr, sy’n arwydd calonogol iawn ar gyfer y dyfodol.”

Diolch i hyfforddi cynhwysol, cefnogaeth gymunedol, a hwb gan gyllid y Loteri Genedlaethol, mae sboncen ar Ynys Môn yn newid.

Rydw i wedi cymryd rhan mewn chwaraeon ar Ynys Môn ers i mi symud yma yn 2016. Maen nhw bob amser wedi bod yn cael eu rheoli gan ddynion. Diolch i Chwaraeon Cymru a’r Loteri Genedlaethol, rydyn ni wedi gallu dechrau newid hynny. Mae gennym ni fwy o ferched nag o fechgyn mewn sesiynau iau nawr, sy’n arwydd calonogol iawn ar gyfer y dyfodol.

Shaun Sullivan

Gyda mwy o ferched nag erioed o’r blaen yn cydio mewn raced, mae’r genhedlaeth nesaf yn camu ymlaen - yn llawn hyder, sgil a hoffter o’r gêm.

Oes gan eich clwb chi syniadau gwych ar gyfer cael mwy o ferched a genethod i gymryd rhan mewn chwaraeon? Darganfyddwch sut gallai Cronfa Cymru Actif helpu gyda hynny.

Rhian Jones

Merched a Genethod yn y Byd Chwaraeon yng Nghymru - #HiActifCymru

Dyma’r haf mwyaf erioed i chwaraeon merched yng Nghymru. Gwelwch beth sy’n digwydd yr haf yma, am straeon ysbrydoledig a sut gall eich clwb neu eich sefydliad chi chwarae ei ran. Gwelwch beth sy’n digwydd yr haf yma, am straeon ysbrydoledig a sut gall…

Darllen Mwy