Skip to main content

Llinell gynhyrchu Beicio Cymru

Pan fydd Geraint Thomas yn gosod ei olwynion ar y llinell gychwyn ym Mrwsel ar gyfer y Tour de France eleni, bydd yn ychwanegu at hanes pwysig Cymru yn y byd beicio sy'n ymestyn yn ôl ymhell tu hwnt i'w fuddugoliaeth ef yn 2018.

Mae Cymru wedi bod â threftadaeth gyfoethog yn y byd chwaraeon erioed - yn ymestyn yn ôl i ddyddiau cynnar iawn y 1890au gyda'r brodyr Linton - Arthur, Tom a Samuel - a Jimmy Michael, pob un yn dod o bentref glofaol bychan Aberaman yng Nghwm Cynon a phob un wedi ennill rasys mawr ym Mhrydain ac Ewrop.

Wedyn, yn ystod y ganrif ddiwethaf, cafwyd sêr fel Reg Braddick, y beiciwr cyntaf i gynrychioli Cymru yng Ngemau'r Ymerodraeth Brydeinig a'r Gymanwlad yn Sydney yn 1938, a Don Skene, gyda'r ddau wedi mynd ymlaen i agor siopau beicio yng Nghaerdydd, a Colin Lewis a feiciodd yn y Tour de France yn y 1960au.

Cafodd Sally Hodge a Clare Greenwood yrfaoedd llwyddiannus ar lwyfan y byd, a hefyd Louise Jones, a enillodd y fedal aur gyntaf i ferched mewn beicio yng Ngemau'r Gymanwlad yn Auckland 1990. Ond mae'r ganrif yma wedi gweld beicwyr Cymru'n cyrraedd uchelfannau anhygoel.

Mae Cymru wedi ennill o leiaf un fedal aur yn ystod y tri tro diwethaf i'r Gemau Olympaidd gael eu cynnal, gan ddechrau yn Beijing yn 2008 pan oedd Thomas yn rhan o bedwarawd buddugoliaethus y gweithgaredd tîm a Nicole Cooke yn herio storm law fawr Tsieineaidd i ennill teitl y ras ffordd.

Ac yn goron ar y cyfan, Thomas oedd y trydydd Prydeiniwr yn unig, a'r Cymro cyntaf, i ennill ras feicio fwyaf y byd, y Tour de France. Mae'n dechrau amddiffyn ei Siwmper Felen ym Mrwsel ddydd Sadwrn, Gorffennaf 6ed.

"Mae fel pe bai wedi dod yn norm bron," meddai prif hyfforddwr Beicio Cymru, Darren Tudor, am yr holl fedalau aur yn y Gemau. "Mae'r Gemau Olympaidd yn arbennig ac mae ennill yn ystod y tri tro diwethaf i'r Gemau gael eu cynnal yn gyflawniad mawr.

"Ond rydyn ni wedi gwneud yn dda iawn mewn Pencampwriaethau Byd ac Ewropeaidd hefyd, ac yng Ngemau'r Gymanwlad. Roedd Beicio Cymru'n serennu beth bynnag, ond fe wnaeth llwyddiant Geraint yn y Tour de France fynd â phethau i lefel newydd. Gwelodd ei hen glwb, Maendy Flyers yng Nghaerdydd, gynnydd yn ei aelodaeth yn ystod y misoedd ar ôl ei lwyddiant yn y ras.

"Hefyd cynyddodd buddugoliaeth Geraint ymwybyddiaeth a diddordeb cyffredinol yn y gamp. Roedd pobl yn gofyn i mi am dactegau timau rasio.

"Ers i mi ddechrau gyda Beicio Cymru, rydyn ni wedi bod â beicwyr talentog fel Geraint a Nicole Cooke. Yn ystod yr 20 mlynedd diwethaf, rydyn ni, a Beicio Prydain, wedi gallu sefydlu rhaglenni i adnabod a datblygu talent.

"Ac mae gennym ni feicwyr yn dod drwodd a fydd yn gallu cynnal y llwyddiant hwnnw yn y dyfodol gobeithio. Cystadlodd Scott Davies yn y Grand Tour am y tro cyntaf eleni yn y Giro d'Italia a bydd y profiad hwnnw'n helpu i fynd ag ef i'r lefel nesaf.

"Wedyn mae gennym ni Jess Roberts sydd wedi bod yn sbrintio mor dda ar y ffyrdd. Mae Elynor Backstedt yn feicwraig dalentog arall sy'n dod drwodd ac yn ei dilyn mae ei chwaer iau Zoe."

Hawliodd Roberts a Megan Barker, chwaer iau Elinor, fedalau fel rhan o sgwad gweithgaredd tîm ifanc Team GB yn y Gemau Ewropeaidd ym Minsk ym mis Mehefin.

A bydd llawer o athletwyr Cymru eisiau cynnal y llwyddiant Olympaidd yn Tokyo y flwyddyn nesaf. I Feicio Cymru, mae'r ffocws eisoes ar Gemau'r Gymanwlad yn Birmingham yn 2022.

Gallai Cymru faesu tîm ffordd pwerus gyda phum beiciwr yn nhimau Taith y Byd ar hyn o bryd: mae Thomas, Doull a Luke Rowe i gyd gyda Thîm INEOS, ac mae Davies yn cadw cwmni i Mark Cavendish (sy'n hyfforddi'n rheolaidd yn y Felodrom Cenedlaethol yng Nghasnewydd sydd wedi'i enwi ar ôl Thomas) yn Nhîm Dimension Data a Stevie Williams gyda Bahrain-Merida.

"Pe bai pob un ohonyn nhw ar gael ar gyfer Birmingham, fe fyddai'n dîm cryf iawn," ychwanegodd Tudor. "Rydyn ni wedi cael llawer o lwyddiant yng Ngemau'r Gymanwlad ac rydyn ni eisiau parhau â hynny."

Dangoswyd yr holl ddiddordeb sydd yn sefydliad Beicio Cymru pan gafodd Thomas groeso buddugoliaethus gartref i Gaerdydd ar ôl ei feicio epig i hawlio’r Siwmper Felen.

A bydd llygaid pawb ar Wlad Belg ar Orffennaf 6ed pan fydd ar y llinell gychwyn yn barod i amddiffyn ei deitl – gyda beiciwr arall sydd wedi’i eni yng Nghaerdydd, Rowe, eto’n gweithio fel ei brif ddirprwy ar y ffyrdd, fel y llynedd – a’r cefnogwyr yn gobeithio na fydd y ddamwain a gafodd yn ei ras olaf, y Tour de Suisse, wedi amharu ar ei baratoadau.

Dihangodd Thomas gyda dim ond briwiau a chleisiau o’r ddamwain ddyddiau yn unig ar ôl i aelod arall o’i dîm, a’i brif wrthwynebydd fwy na thebyg, Chris Froome, sydd wedi ennill y Tour de France bedair gwaith, gael anaf difrifol mewn damwain yn Ffrainc ddaeth â’i siawns ef i gystadlu i ben.

Ond, fel arwydd efallai y gallai ei baratoadau fod wedi bod yn well, bydd yn dal i fynd i mewn i’r her 2,000+ milltir o amgylch Gwlad Belg a Ffrainc fel cydarweinydd tîm gyda’r seren newydd o Golombia, Egan Bernal, a aeth ymlaen i ennill y Tour de Suisse ar ôl damwain y Cymro.

"Wrth drafod gyda’r tîm, rydyn ni’n credu ei fod yn gwneud synnwyr mynd i mewn i’r ras fel cydarweinwyr, gan fod hynny’n rhoi mwy o opsiynau i ni. Fe fydda’ i ac Egan yn gweithio’n galed i’n gilydd a’r tîm yn ystod tair wythnos y ras," meddai’r gŵr 33 oed.

"Ennill y Tour de France y llynedd oedd uchafbwynt fy ngyrfa feicio broffesiynol i ac mae rasio gyda’r rhif un ar fy nghefn yn mynd i fod yn arbennig eleni. Bydd atgofion 2018 yn aros gyda fi am byth, ond nawr rydw i’n barod i greu mwy gyda’r tîm eleni.

"Mae pawb yn gwybod bod y ddamwain yn Tour de Suisse wedi effeithio ar fy mharatoadau i, ond rydw i wedi hyfforddi’n dda ers hynny ac rydw i’n teimlo’n barod.

“Mae gennym ni gyfuniad cyffrous o ieuenctid a phrofiad yn y tîm – mae’n griw o feicwyr fydd gyda fi bob cam o’r ffordd ac sy’n gwybod beth sydd ei angen i ennill rasys mawr."