Dewi Lake
Daeth Lake oddi ar fainc yr eilyddion i ennill ei gap cyntaf yn erbyn Iwerddon yn Nulyn – gan gwblhau siwrnai a ddechreuodd yn ei dref enedigol, Pen-y-bont ar Ogwr, pan ddechreuodd chwarae rygbi i’r Valley Ravens.
Rhoddodd y Ravens – tîm a sefydlwyd i gynnig cyfleoedd i blant drwy bwlio adnoddau clybiau Nantymoel, Cwm Ogwr a Phontycymer – ei flas cyntaf o’r gamp iddo, a thanio’i angerdd.
O’r fan honno, aeth Lake ymlaen i chwarae i Chwaraeon Pen-y-bont ar Ogwr, Nantyffyllon, Cwm Ogwr, Ravens Pen-y-bont ar Ogwr, Abertawe, Castell-nedd ac wedyn y Gweilch.
Tra oedd yn brysur yn mwynhau'r gamp, yn dysgu ac yn gwneud cynnydd, roedd y rhai sy'n gweithio i adnabod talent yn cadw llygad barcud arno.
Chwaraeodd i dimau’r grwpiau oedran cenedlaethol, gan gynnwys tîm dan 20 Cymru, y bu’n gapten cofiadwy arno mewn buddugoliaeth yn erbyn Seland Newydd dair blynedd yn ôl.
Ond yn ystod y dyddiau cynnar hynny, yn chwarae gyda’i ffrindiau, ddaeth ei gariad at y gêm – a’r ymdeimlad o berthyn yr oedd yn ei gynnig – yn sylfaen i’w lwyddiant.
“Mae llawer o fy ffrindiau gorau i’n fechgyn wnes i gwrdd â nhw wrth gymryd rhan mewn chwaraeon yn ifanc,” meddai Lake.
“Fe ddysgodd y clybiau hynny lawer i mi am dyfu i fyny. Roedd hefyd yn rhoi rhywbeth i mi ei wneud bob nos Fawrth a nos Iau.
“Doedden ni ddim i gyd yn mynd i’r un ysgol oherwydd roeddwn i yn yr ysgol Gymraeg, ond roedd yn dda bod gyda’r bechgyn eraill hynny yn yr amgylchedd hwnnw.
“Mewn un ystyr, rydw i’n colli’r amseroedd hynny mewn rygbi iau, oherwydd roedd y cyfan yn ymwneud â mwynhad a chael amser da gyda’ch ffrindiau, a llai am ennill.
“Mewn chwaraeon proffesiynol, mae’n ymwneud llawer mwy ag ennill ac er y gallwch chi gael hwyl o hyd, nid yw cweit yr un fath.”
Mae llawer o heriau wedi bod ar hyd y ffordd i Lake, ac yn sicr gorfod newid safle o flaenwr rheng ôl i fod yn fachwr ar gyngor ei hyfforddwyr.
Ond mae dysgu delio ag anawsterau yn ifanc, yn ei ddyddiau cynnar, wedi rhoi gwytnwch iddo i ddal ati pan fydd pethau’n mynd yn anodd.
Yn fwy diweddar, bu’n rhaid iddo ymdopi â blwyddyn allan yn gwella o anaf difrifol i’w bigwrn, a ohiriodd ei gynnydd i fod yn aelod o’r garfan genedlaethol fwy na thebyg.
“Rydych chi'n datblygu mwy drwy fynd drwy gyfnodau anodd. Rydych chi'n defnyddio’r profiadau hynny o wahanol adegau yn eich bywyd ac yn eu troi nhw'n brofiadau dysgu.
“Roedd rhaid i mi ddysgu llawer pan oeddwn i’n ifanc – sut i ymdopi â phwysau a pheidio â chael fy siomi’n ormodol os nad oeddwn i’n cael fy newis.”
