Skip to main content

Newydd-ddyfodiaid rygbi Cymru a’u llwybrau gwahanol i Stadiwm y Principality

  1. Hafan
  2. Newyddion, Straeon a Digwyddiadau
  3. Newyddion, Erthyglau ac Ymgyrchoedd
  4. Newydd-ddyfodiaid rygbi Cymru a’u llwybrau gwahanol i Stadiwm y Principality

Mae Dewi Lake a James Ratti yn brawf byw y gall rygbi mewn clybiau cymunedol yng Nghymru barhau i fynd â bachgen ifanc o gaeau’r pentref i Stadiwm y Principality.

Ac weithiau gall y trawsnewid o uchelgeisiau plentyndod i fyw'r freuddwyd ddigwydd dros nos bron.

Cyn i ornest bresennol y Chwe Gwlad ddechrau, ychydig iawn fyddai wedi betio y byddai Lake, 22 oed, a Ratti, 24 oed, yn rhan o'r twrnamaint.

Ond wrth i Gymru symud tuag at rownd tri gartref yn erbyn Lloegr, mae bachwr y Gweilch, Lake, a blaenwr rheng ôl Caerdydd, Ratti, yn mwynhau pob eiliad o’u cynnydd i garfan genedlaethol hŷn y dynion am y tro cyntaf.

Dewi Lake yn chwarae rygbi dros Cymru
Dewi Lake yn ennill ei gap cyntaf dros Gymru Llun: WRU

Dewi Lake

Daeth Lake oddi ar fainc yr eilyddion i ennill ei gap cyntaf yn erbyn Iwerddon yn Nulyn – gan gwblhau siwrnai a ddechreuodd yn ei dref enedigol, Pen-y-bont ar Ogwr, pan ddechreuodd chwarae rygbi i’r Valley Ravens.

Rhoddodd y Ravens – tîm a sefydlwyd i gynnig cyfleoedd i blant drwy bwlio adnoddau clybiau Nantymoel, Cwm Ogwr a Phontycymer – ei flas cyntaf o’r gamp iddo, a thanio’i angerdd.

O’r fan honno, aeth Lake ymlaen i chwarae i Chwaraeon Pen-y-bont ar Ogwr, Nantyffyllon, Cwm Ogwr, Ravens Pen-y-bont ar Ogwr, Abertawe, Castell-nedd ac wedyn y Gweilch.

Tra oedd yn brysur yn mwynhau'r gamp, yn dysgu ac yn gwneud cynnydd, roedd y rhai sy'n gweithio i adnabod talent yn cadw llygad barcud arno.

Chwaraeodd i dimau’r grwpiau oedran cenedlaethol, gan gynnwys tîm dan 20 Cymru, y bu’n gapten cofiadwy arno mewn buddugoliaeth yn erbyn Seland Newydd dair blynedd yn ôl.

Ond yn ystod y dyddiau cynnar hynny, yn chwarae gyda’i ffrindiau, ddaeth ei gariad at y gêm – a’r ymdeimlad o berthyn yr oedd yn ei gynnig – yn sylfaen i’w lwyddiant.

“Mae llawer o fy ffrindiau gorau i’n fechgyn wnes i gwrdd â nhw wrth gymryd rhan mewn chwaraeon yn ifanc,” meddai Lake.

“Fe ddysgodd y clybiau hynny lawer i mi am dyfu i fyny. Roedd hefyd yn rhoi rhywbeth i mi ei wneud bob nos Fawrth a nos Iau.

“Doedden ni ddim i gyd yn mynd i’r un ysgol oherwydd roeddwn i yn yr ysgol Gymraeg, ond roedd yn dda bod gyda’r bechgyn eraill hynny yn yr amgylchedd hwnnw.

“Mewn un ystyr, rydw i’n colli’r amseroedd hynny mewn rygbi iau, oherwydd roedd y cyfan yn ymwneud â mwynhad a chael amser da gyda’ch ffrindiau, a llai am ennill.

“Mewn chwaraeon proffesiynol, mae’n ymwneud llawer mwy ag ennill ac er y gallwch chi gael hwyl o hyd, nid yw cweit yr un fath.” 

Mae llawer o heriau wedi bod ar hyd y ffordd i Lake, ac yn sicr gorfod newid safle o flaenwr rheng ôl i fod yn fachwr ar gyngor ei hyfforddwyr.

Ond mae dysgu delio ag anawsterau yn ifanc, yn ei ddyddiau cynnar, wedi rhoi gwytnwch iddo i ddal ati pan fydd pethau’n mynd yn anodd.

Yn fwy diweddar, bu’n rhaid iddo ymdopi â blwyddyn allan yn gwella o anaf difrifol i’w bigwrn, a ohiriodd ei gynnydd i fod yn aelod o’r garfan genedlaethol fwy na thebyg.

“Rydych chi'n datblygu mwy drwy fynd drwy gyfnodau anodd. Rydych chi'n defnyddio’r profiadau hynny o wahanol adegau yn eich bywyd ac yn eu troi nhw'n brofiadau dysgu.

“Roedd rhaid i mi ddysgu llawer pan oeddwn i’n ifanc – sut i ymdopi â phwysau a pheidio â chael fy siomi’n ormodol os nad oeddwn i’n cael fy newis.”

James Ratti yn pasio'r bêl yn hyfforddiant rygbi Cymru
James Ratti yn pasio'r bêl yn hyfforddiant rygbi Cymru. Llun: WRU

James Ratti

Mae Ratti – a gafodd ei fagu yn Abertawe, ond sydd wedi gwneud ei farc ar ôl symud i chwarae yng Nghaerdydd – wedi bod ar lwybr tebyg i Lake.

Chwaraeodd ei rygbi iau yng Nghlwb Rygbi Dynfant, clwb yn Abertawe sy'n enwog am y nifer fawr o fechgyn a merched maent yn rhoi cychwyn iddynt drwy eu sesiynau Dynfant Devils a lle'r oedd ei dad Lee yn hyfforddwr.

“Fe wnaeth e fy hyfforddi i pan ddechreuais i dan saith yr holl ffordd hyd at y garfan dan 16,” meddai Ratti.

“Roedd yn uwch hyfforddwr Dynfant ar yr adeg y dechreuais i chwarae, ond ar ôl rhai blynyddoedd daeth yn hyfforddwr Tata Steel, ac roedd yno am 10 mlynedd.”

Bu Ratti hefyd yn chwarae yn Ysgol Llandeilo Ferwallt, Coleg Llanymddyfri a Choleg Gŵyr, cyn symud i fyny ac ymlaen gydag Aberafon ac Academi’r Gweilch.

Fel Lake, nid yw’r llwybr wedi bod yn gwbl hawdd iddo o bell ffordd. Ni wnaeth ei gyfnod gyda’r Gweilch agor y drws at le yn eu tîm cyntaf, felly aeth i lawr haen i Uwch Gynghrair Cymru ac ymuno â Chlwb Rygbi Caerdydd.

O’r fan honno, fe ddaliodd ei berfformiadau sylw tîm rhanbarthol Caerdydd ac fe gamodd yn ôl i fyny lefel – gan brofi weithiau bod angen i chi symud i’r ochr neu i lawr i gyrraedd lle rydych chi eisiau bod.

“Rydw i’n hoffi meddwl ’mod i bob amser yn credu,” meddai.

“Mae gennych chi gyfnodau pan mae eich pen yn y mwd, ond dydw i ddim yn meddwl eich bod chi'n rhoi’r gorau i feddwl hynny.

“Os nad ydych chi'n credu y gallwch chi gyrraedd yno, mae'n debyg ei fod yn effeithio ar eich hyfforddiant a'ch perfformiadau.

“Pan gefais i le yn sgwad Cymru, roedd fy nhad wedi gwirioni. Mae wedi fy nghefnogi i ar hyd y siwrnai rydw i wedi bod arni ar bob lefel.

“Hyd yn oed pan oedd fy mhen i braidd yn isel, mae wedi rhoi cic yn fy mhen ôl i a gwneud i mi ddal ati i wthio ymlaen.” 

Newyddion Diweddaraf

Rhowch gynnig ar nofio dŵr oer mewn digwyddiad nofio Nadoligaidd yng Nghymru

Ydych chi’n meddwl rhoi cynnig ar nofio dŵr oer mewn sesiwn nofio Nadoligaidd yng Nghymru?

Darllen Mwy

Pethau am ddim i’w gwneud yng Nghymru i gadw’n actif dros yr ŵyl

Dyma rai gweithgareddau i gael eich corff i symud a rhoi hwb i’ch lles dros y Nadolig.

Darllen Mwy

Grantiau ar gyfer clybiau chwaraeon sydd wedi cael eu heffeithio gan ddifrod storm

Mae Chwaraeon Cymru wedi lansio Cronfa Difrod Storm ar ôl i nifer o gyfleusterau chwaraeon ddioddef…

Darllen Mwy