Main Content CTA Title

Hyrwyddwr Breeze, Sarah Murray, yn pedlo chwyldro beicio i ferched yng Ngogledd Cymru

  1. Hafan
  2. Newyddion, Straeon a Digwyddiadau
  3. Newyddion, Erthyglau ac Ymgyrchoedd
  4. Hyrwyddwr Breeze, Sarah Murray, yn pedlo chwyldro beicio i ferched yng Ngogledd Cymru

Pan ddechreuodd Sarah Murray feicio, doedd hi ddim yn dychmygu y byddai'n newid ei bywyd - nac yn ei helpu hi i newid bywyd cymaint o ferched eraill. Ond dyna'n union beth mae hi'n ei wneud.

Fel Hyrwyddwr Breeze sy'n gweithio gyda Beicio Cymru, mae Sarah yn annog merched i fynd ar eu beic, meithrin hyder, a darganfod llawenydd beicio gyda'i gilydd.

O ddechreuwr nerfus i arweinydd hyderus

Fe ddechreuodd siwrnai feicio Sarah ar ôl iddi dorri ei throed ac fe wnaeth hynny ei stopio hi rhag rhedeg. Fe awgrymodd ei ffisiotherapydd y dylai roi cynnig ar feicio - ac er ei bod hi wrth ei bodd â'r syniad, doedd ganddi ddim syniad beth i'w wneud.

Doedd hi ddim yn gwybod sut i ddefnyddio gêrs na beth i'w wisgo, ond diolch i gefnogaeth beicwyr mwy profiadol, fe ddaeth Sarah o hyd i'w thraed. Fe drodd yr egni nerfus hwnnw'n hyder newydd - ac yn fuan fe ddaeth hi’n angerddol am helpu merched eraill i wneud yr un peth.

Grŵp o ferched yn beicio

Creu gofod i ferched ffynnu 

Fel Hyrwyddwr Breeze gwirfoddol gyda Beicio Cymru, fe ddechreuodd Sarah arwain reidiau i ferched yn yr ardal leol. Daeth y reidiau yma’n fwy na dim ond ymarfer corff – fe ddaethon nhw’n gymuned.

Mae Breeze yn gynllun beicio Prydeinig sy'n cynnig reidiau beicio hwyliog am ddim i ferched. Yng Nghymru, mae wedi bod yn cael ei gynnal ers 10 mlynedd ac mae'n parhau i dyfu, gan helpu merched i fod yn actif a mwynhau beicio mewn amgylchedd cefnogol. Yn 2023, Breeze oedd y rhaglen cyfranogiad beicio i ferched fwyaf llwyddiannus yng Nghymru.

Sut mae Breeze wedi bod yn llwyddiant:

  • Mae 85 o Hyrwyddwyr Breeze ledled Cymru wedi arwain 817 o reidiau ers mis Ebrill, gan gyflawni cyfartaledd o tua 200 o reidiau y mis.
  • Mae’r arweinwyr beicio benywaidd yn cyfrif am 56% o'r holl arweinwyr, sy'n uwch na nifer yr hyfforddwyr benywaidd sy'n ffurfio 25% o'r gweithlu yn Beicio Cymru.
Pencampwraig Breeze, Sarah Murray
Mae cymysgedd go iawn o oedrannau ymhlith y merched sy'n dod draw – o 18 oed i ferched yn eu 70au. Mae llawer yn eu 40au a'u 50au ac mae'n dangos nad ydych chi byth yn rhy hen i reidio beic. Mae'n hudolus gweld y wên ar eu hwynebau nhw.
Sarah Murray

Dywedodd Ffion James, Rheolwr Datblygu De Cymru, Beicio Cymru, “Mae Sarah yn fodel rôl hynod gadarnhaol ac ysbrydoledig ar gyfer beicio merched. Mae ei brwdfrydedd a'i gwên heintus hi’n gwneud i chi fod eisiau neidio ar feic ar unwaith pan rydych chi'n siarad â hi! Mae hi wir yn ymgorffori ysbryd rhaglen Breeze ac mae hi wedi ysbrydoli a chefnogi cymaint o ferched i reidio drwy ei gwaith. Rydyn ni mor ddiolchgar o gael gwirfoddolwyr angerddol fel Sarah yng Nghymru.”

Nid dim ond mynd ar feic oedd y merched – roedden nhw’n gwneud ffrindiau newydd, yn dysgu sgiliau newydd, ac yn dechrau credu ynddyn nhw eu hunain.

Ond doedd dim diwedd ar frwdfrydedd Sarah. 

Sefydlu Roadeeze – diolch i’r Loteri 

Wrth i hoffter Sarah o feicio dyfu, felly hefyd ei huchelgais i wneud mwy. Roedd Sarah eisiau rhannu gwefr rasio ffordd a threialon amser gyda merched eraill. I wneud hynny, roedd angen iddi eu cyflwyno nhw i'r gamp mewn ffordd ddiogel a chyfforddus iddyn nhw.

Gyda help ei chlwb lleol, Clwb Beicio Egni Eryri, a chyllid gan y Loteri Genedlaethol drwy Chwaraeon Cymru, lansiodd Sarah Roadeeze: rhaglen haf o sesiynau beicio i ferched yn unig ar gylched rasio ceir Trac Môn.

Diolch i'r Loteri Genedlaethol, mae'r weledigaeth honno bellach wedi symud i gêr uwch.

Dyma ail flwyddyn Sarah yn cyflwyno Roadeeze, ac mae’r cyfranogwyr yn dechrau cofrestru ar gyfer rasys hyd yn oed, gan ddangos bod y rhaglen yn darparu llwybr o ddechreuwr i rasio.

Pencampwraig Breeze, Sarah Murray
Heb gyllid y Loteri Genedlaethol, ’fydden ni ddim yn gallu cynnal y sesiynau Roadeeze. Mae'r gefnogaeth wedi talu costau cynnal y sesiynau yma sy'n golygu bod y merched yn gallu cymryd rhan am ddim. Mae hyn yn helpu i gael gwared ar rai o'r rhwystrau ariannol i feicio fel bod mwy o ferched yn gallu cymryd rhan. Dyma pam mae'r cyllid yma wedi bod yn gwbl hanfodol.
Sarah Murray

Beth ydi Roadeeze?

Bob nos Fercher drwy gydol yr haf, mae rhuo peiriannau’r ceir ar Drac Môn yn ildio ei le i sŵn pedalu beiciau a chwerthin merched. Mae Roadeeze yn cynnig lle cefnogol, heb draffig i ferched o bob cefndir wneud y canlynol:

  • Meistroli reidiau grŵp a newid gêrs
  • Rhoi cynnig ar sbrintio
  • Meithrin stamina
  • Bod gyda merched tebyg
  • Datblygu sgiliau a hyder
  • Cael hwyl

Mwy na hyfforddwr - model rôl gwych

Nid dim ond hyfforddi merched mae Sarah – mae hi’n gofalu amdanyn nhw. Mae hi wedi mynd yr ail filltir yn ei hamser ei hun i ddysgu am iechyd merched.

Mae hyn yn cynnwys:

  • Deall iechyd y mislif a pha mor braf yw cyfrwy’r beic
  • Cefnogi merched sy’n mynd drwy’r menopos
  • Cynnig cyngor ar faeth a diffyg egni
  • Dod â chynhyrchion mislif, byrbrydau a chyflenwadau beicio ar reidiau

Mae gan Sarah hefyd record bersonol drawiadol. Fe osododd record beicio tandem 24 awr genedlaethol newydd gyda Brigid Night a chafodd ei henwi’n Hyrwyddwr Gwerthoedd Gwirfoddol y Flwyddyn yng Ngwobrau Beicio Prydain 2024, gan gydnabod ei chyfraniad rhagorol i feicio merched.

Mae hi wedi gwneud i Roadeeze ailddiffinio’r hyn sy’n bosibl. Mae’n ymwneud â chymuned - gwneud i ferched yng Ngogledd Cymru feicio’n gryf, teimlo’n ddewr, a darganfod yr hyn maen nhw’n gallu ei wneud.

Grŵp o fenywod yn beicio

Pam mae angen sawl Sarah yn y byd chwaraeon yng Nghymru?

Mae'r ystadegau'n adrodd stori bwerus:

  • Dim ond 10% o ferched yng Nghymru sy'n gwirfoddoli mewn chwaraeon, o gymharu â 27% o ddynion. (Traciwr Gweithgarwch Cymru Ebrill 2025.)
  • Mae gwirfoddolwyr yn cyfrannu £430 miliwn o lafur at chwaraeon yng Nghymru bob blwyddyn. (Astudiaeth Elw Cymdeithasol ar Fuddsoddiad o Chwaraeon yng Nghymru 2021-22.)

Mae cael mwy o fodelau rôl benywaidd fel Sarah yn helpu i greu llefydd croesawgar i ferched mewn chwaraeon - ac yn dangos iddyn nhw bod posib iddyn nhw gymryd rhan, arwain a ffynnu.

Os oes gennych chi syniad a allai helpu mwy o ferched a genethod i fod yn actif, fe allai Cronfa Cymru Actif helpu i wireddu’r syniad hwnnw.