Y weledigaeth yw creu cenedl actif, gyda chymaint o bobl â phosibl yn cael eu hysbrydoli i fod yn actif drwy chwaraeon.
Mae'r adran hon yn edrych ar gyfranogiad ac amledd cyfranogiad mewn chwaraeon a gweithgarwch corfforol gan oedolion Cymru. Mae'r canlyniadau'n helpu i archwilio’r cynnydd tuag at Y Weledigaeth ar gyfer Chwaraeon yng Nghymru.
2.1 Cyfranogiad Cenedlaethol
Mae poblogaeth Cymru tua 3.19 miliwn o bobl [1], ac mae 2.49 miliwn ohonynt wedi'u diffinio fel oedolion (y rhai 16+ oed at ddiben yr adroddiad hwn) ac wedi'u cynrychioli yn ACC 2024-25 [2].
Cymerodd bron i chwech o bob deg oedolyn ran mewn chwaraeon a gweithgarwch corfforol yn ystod y pedair wythnos flaenorol, sy'n cynrychioli 59% o'r holl oedolion (1,449,000 o oedolion).
Gellir categoreiddio chwaraeon a gweithgareddau corfforol yn grwpiau eang. Mae'r adroddiad hwn yn defnyddio tri grŵp eang: 'Gweithgareddau Ffitrwydd', 'Chwaraeon a Gemau' a 'Gweithgareddau Awyr Agored'.
- Mae gweithgareddau ‘ffitrwydd’ yn cynnwys rhedeg / loncian, beicio, nofio, mynd i’r gampfa, dosbarthiadau ffitrwydd, dosbarthiadau dawns, cerdded mwy na 2 filltir, ac ymarferion gartref.
- Mae ‘chwaraeon a gemau’ yn cynnwys Chwaraeon Tîm, Chwaraeon Raced, Golff, Athletau, Bowlio, Gemau Dan Do a Chwaraeon Ymladd.
- Mae ‘gweithgareddau awyr agored’ yn cynnwys chwaraeon Mynydd (e.e. dringo neu sgïo), Chwaraeon Modur, Pysgota neu enweirio, Marchogaeth Ceffylau, Sglefrio neu sglefrfyrddio, a Chwaraeon Dŵr (e.e. caiacio, syrffio, hwylio).
Cymerodd 56% o oedolion (1,366,000 o oedolion) ran mewn ‘Gweithgaredd Ffitrwydd’, cymerodd bron i un o bob pump o oedolion (19%) ran mewn ‘Chwaraeon a Gemau’ (477,000 o oedolion), a chymerodd 6% ran mewn ‘Gweithgareddau Awyr Agored’ yn ystod y pedair wythnos flaenorol (143,000 o oedolion).
Roedd canran yr oedolion a gymerodd ran mewn gweithgareddau ‘Ffitrwydd’ a ‘Gweithgareddau Awyr Agored’ yn ystod y pedair wythnos ddiwethaf yn debyg i 2022-23 (56% a 6% yn y drefn honno). Fodd bynnag, roedd canran yr oedolion oedd wedi cymryd rhan mewn ‘Chwaraeon a Gemau’ wedi cynyddu ychydig. Yn 2024-25 roedd yn 19% ac roedd yn 16% yn 2022-23. Mae hyn yn cyfateb i 65,000 yn fwy o oedolion yn cymryd rhan mewn ‘Chwaraeon a Gemau’ unwaith o leiaf yn ystod y 4 wythnos ddiwethaf o gymharu â’r un cyfnod ddwy flynedd yn ôl.
2.2 Amledd Cyfranogiad Cenedlaethol
Yn ystod 2024-25, cymerodd ychydig dros draean o oedolion (35%) ran mewn chwaraeon a gweithgarwch corfforol dair gwaith neu fwy yr wythnos. Mae hyn yn cyfateb i 868,000 o oedolion. Roedd 1,586,000 o oedolion nad oeddent yn cymryd rhan mor aml, gyda’r rhan fwyaf yn cymryd rhan lai nag unwaith yr wythnos (fel y dangosir yng Ngraff 2.1).
