Gall chwaraeon gael eu cynnal yn yr awyr agored, ond beth allwch chi ei wneud?

Ond mae gweithdrefnau llym iawn i’w dilyn o hyd er mwyn lleihau’r risg o ledaenu Covid-19, sy’n cynnwys cadw at fesurau cadw pellter cymdeithasol a hylendid.       

Am y rheswm hwnnw, er bod hyd at 30 o bobl yn cael dod at ei gilydd yn awr, cadw ar raddfa fechan sydd orau. 

I chwaraeon tîm, mae hynny’n golygu hyfforddi mewn grwpiau bach, gan gynnwys hyfforddwr, gyda ffocws ar ddatblygu sgiliau a ffitrwydd. 

Byddai cyswllt agos ag eraill yn tanseilio’r rheol cadw pellter cymdeithasol o ddau fetr sy’n weithredol o hyd. 

Felly, mae timau hoci, pêl droed, criced a rygbi i gyd yn ôl yn hyfforddi, ond nid gyda’i gilydd fel sgwadiau cyfan. Yn hytrach, fel rhan o gyngor sydd wedi’i ddatblygu gyda’r cyrff rheoli perthnasol a’i oruchwylio ganddynt, gall timau pêl droed a hoci hyfforddi mewn grwpiau bach o ddim mwy na chwech o bobl. 

Ymarferion a sgiliau a dim taclo yw’r drefn.

Yn y byd rygbi, mae’r ffigur ychydig yn uwch gyda 10 i 15 o bobl ond mae’r pwyslais ar weithgarwch lefel isel, dim cyswllt a seiliedig ar sgiliau o hyd.

Dylid darparu diheintydd dwylo, ac ni ddylid rhannu mwy na sydd raid o offer, a dylai’r chwaraewyr fod â’u poteli diod unigol, a rhaid cael cawod a newid gartref. 

Ni fyddwch yn mynd i’r afael ag unrhyw un mewn sgrym, yn cadw’n agos mewn cic gornel, nac yn eistedd gyda chriw rhwyfo mewn cwch eto, ond mae posib ymarfer y technegau a’r sgiliau ar gyfer hynny’n ddiogel.       

Mae dychwelyd at chwaraeon yng Nghymru wedi cael ei oruchwylio gan nifer o grwpiau, gan gynnwys staff cyrff rheoli, arbenigwyr meddygol ac eraill. 

Cadeirydd y grŵp sy’n gyfrifol am chwaraeon awyr agored yw Beverley Lewis, prif weithredwr Triathlon Cymru.

“Mae pob gweithgarwch awyr agored ar agor nawr, sy’n grêt,” meddai Lewis. “Nawr mae’n rhaid i bob camp reoli dychweliad gweithgarwch clwb ar gyfer chwaraeon trefnus.

“Bydd digwyddiadau, cystadlaethau a gemau’n digwydd yn y dyfodol, ond ar hyn o bryd i ba raddau mae’r chwaraeon yn gallu gweithio oddi mewn i’r rheolau cadw pellter cymdeithasol yw’r ffocws, a lefel y cyfleusterau sydd eu hangen.”

Dylai aelodau clwb unigol ofyn am wybodaeth ac arweiniad gan swyddogion eu clwb, a dylai’r swyddogion hynny gael eu harwain gan gyrff rheoli cenedlaethol pob camp.             

Yn y byd triathlon, mae triathletwyr Cymru’n gallu mynd allan eto mewn amgylchedd clwb dan oruchwyliaeth i nofio yn yr awyr agored, beicio a rhedeg ond oddi mewn i’r cyfyngiad o 30 o bobl – sy’n cynnwys gwirfoddolwyr a swyddogion – ac mewn fformat treial amser, yn hytrach na digwyddiad.

Bydd hynny’n caniatáu ar gyfer cadw pellter cymdeithasol mewn grŵp sy’n cael ei alw’n “grŵp unigol o un.”

Yn Lloegr, mae digwyddiadau triathlon wedi’u trefnu i ailddechrau o Orffennaf 25 ymlaen a’r gobaith yw y gall Cymru a’r Alban ddilyn yn fuan ar ôl adolygu’r cyfyngiadau.   

Ychwanegodd Lewis: “Mae llawer o waith wedi cael ei wneud ar y dogfennau cyfarwyddyd a’r fforymau rhanddeiliaid sy’n dangos i bobl sut i wneud hyn i gyd yn ddiogel, gydag addasiadau i’r gweithgarwch, y gofod a’r lleoliadau sy’n cael eu defnyddio. 

“Mae chwaraeon wedi agor eto, ond nawr rydyn ni’n symud i’r cam nesaf gyda gweithgareddau clwb yn ailddechrau.”

Ac nid dim ond iechyd unigolion fydd yn elwa o fowls, pêl droed, hoci, tennis, golff, rygbi, hwylio, rhwyfo, saethu, triathlon a chlybiau eraill yn dod yn ôl at rywbeth sy’n nesáu at weithgarwch normal. 

Dylai cyflwr ariannol clybiau chwaraeon a’r cyrff rheoli wella hefyd, a fydd yn hanfodol ar ôl y boen a deimlwyd yn ystod y cyfyngiadau symud. 

“Mae wir yn bwysig bod creu refeniw yn dod yn ôl i bob camp; mae clybiau’n dibynnu ar refeniw o’u haelodaeth, a chyrff rheoli cenedlaethol o aelodaeth a digwyddiadau,” meddai Lewis.

“Mae hyder yn beth mawr nawr. Mae gwirfoddolwyr mor bwysig i’n holl chwaraeon ni ac felly mae’n rhaid i ni sicrhau bod gwirfoddolwyr yn teimlo’n ddiogel yn yr amgylchedd clwb newydd. 

“Ond mae agwedd yr holl gampau sy’n rhan o’r cynlluniau dychwelyd at weithgarwch hyn wedi bod yn wych. Does dim un gamp eisiau cael enw drwg drwy wneud gormod yn rhy fuan, ond hefyd mae cydbwysedd o ran eu bod nhw eisiau dod yn ôl ac mae eu haelodau a’r cymunedau eisiau eu gweld yn ôl hefyd.”