Gwneud amser ychwanegol i siarad am chwaraeon yng Nghymru

Hafan
ET Mawrth 2024
Gwneud amser ychwanegol i siarad am chwaraeon yng Nghymru

CROESO GAN BRIAN DAVIES, PRIF WEITHREDWR CHWARAEON CYMRU

Mae’r rhifyn yma o Amser Ychwanegol yn tynnu sylw at rai o’r ffyrdd niferus y mae sector chwaraeon Cymru yn gweithio i ddod yn fwy cynhwysol i bawb.

Gallwch ddarllen am sut mae mentoriaid bellach ar gael i helpu i gefnogi sefydliadau partner Chwaraeon Cymru i ddilyn y ‘Fframwaith Symud at Gynhwysiant’ newydd. Mae Ymddiriedolaeth Hamdden Aneurin yn rhannu'r hyn maent wedi'i ddysgu wrth ddatblygu eu cynllun 'Ystafell Cit Gymunedol' ym Mlaenau Gwent i helpu cymunedau i gadw'n actif yn ystod yr argyfwng costau byw, tra bo BowlsCymru yn ymddangos mewn fideo sy'n ein hatgoffa ni o'r manteision o ffurfio partneriaethau cynhyrchiol i helpu chwaraeon i gyrraedd cynulleidfa ehangach.

Gallwch hefyd ddarllen am raglen arloesol rydyn ni'n ei chynnal ar y cyd â Sport Northern Ireland a sportscotland i helpu arweinwyr hyfforddi i sicrhau bod yr hyfforddi yn eu campau priodol yn diwallu anghenion cyfranogwyr ac yn lleihau’r anghydraddoldebau sy’n bodoli mewn chwaraeon.

Rhaglen arall yr hoffwn sôn amdani yw ‘Arweinyddiaeth Gweithredu Cadarnhaol', sydd wedi'i chynllunio gennym ni mewn partneriaeth ag AKD Solutions, rhanddeiliaid allweddol a darpar gyfranogwyr i ddatblygu gallu a hyder y gweithlu ethnig amrywiol yng Nghymru.

Rydyn ni’n cydnabod bod cyfrannau mawr o gymdeithas sy’n cael eu tangynrychioli yng ngweithlu’r sector chwaraeon yng Nghymru, yn fwy penodol yn gweithredu ar lefel arweinyddiaeth, felly lansiwyd y rhaglen tua blwyddyn yn ôl a chafodd ei chyflwyno dros gyfnod o naw mis.

Roedd y rhaglen yn canolbwyntio ar dair thema allweddol: arwain eich hun, arwain eraill a galluogi newid cadarnhaol. Profodd yr ymgeiswyr lu o gyfleoedd datblygu, gan gynnwys gweithdai dydd, tripiau dysgu preswyl, hyfforddiant grŵp, gweithdai ar-lein a chyfres o ‘ginio a dysgu’ gydag arweinwyr profiadol o gefndiroedd ethnig amrywiol, fel Nigel Walker ac Ashton Hewitt.

Yn bwysig, fe wnaeth cyfranogwyr y rhaglen hefyd sefydlu cysylltiadau newydd, cyfnewid profiadau dysgu, a chydnabod eu cyfrifoldeb fel modelau rôl ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol. Rydyn ni’n gwybod bod ein Tîm Datblygu Pobl ni wedi dysgu llawer hefyd yn ystod y rhaglen ac yn gwerthfawrogi sut roedd y cyfranogwyr yn teimlo y gallent gael sgyrsiau agored.

Rydyn ni’n aros yn eiddgar am ganlyniadau gwerthusiad annibynnol o'r rhaglen a fydd yn allweddol wrth lunio ein camau nesaf. Mae’r wybodaeth a gafwyd o’r rhaglen wedi cael ei chyfathrebu hefyd i UK Sport ac i ymgynghoriaeth arweinyddiaeth sydd, ar hyn o bryd, yn gweithio ar fenter debyg ar gyfer y gwledydd cartref.

Yn y cyfamser, mae’r rhaglen wedi cyrraedd rhestr fer y ‘Fenter Cydraddoldeb, Amrywiaeth a Chynhwysiant Orau’ yng Ngwobrau’r Chartered Institute of Personal and Development (CIPD) a gynhaliwyd gennym ni yn ddiweddarach y mis yma.

Arolwg i fapio arfer da ledled Cymru

Yn ddiweddar, lansiwyd arolwg ar-lein gennym ni i'n helpu i nodi’r llwyddiannau, yr heriau a’r syniadau sydd gan bobl ynghylch gwneud chwaraeon a gweithgarwch corfforol yn fwy cynhwysol i bawb yng Nghymru.

Mae gennym ni ddiddordeb arbennig mewn dysgu mwy gan y rhai ohonoch chi sy’n creu cyfleoedd i blant a phobl ifanc (naill ai mewn rôl gyflogedig neu wirfoddol).

Bydd yr arolwg yn ein helpu ni i sicrhau gwell dealltwriaeth o’r hyn sy’n gweithio, beth sydd ddim yn gweithio, a pham, ac yn edrych ar sut gallwn ddefnyddio profiadau’r rhai sydd eisoes yn gwneud gwaith rhagorol i helpu eraill.

Bydd yr arolwg hefyd yn ein helpu ni i fapio arfer da ledled y wlad fel ein bod yn gallu adnabod arweinwyr posibl a phobl i greu newid yn y rhwydwaith yma. Felly, mae’n arolwg pwysig ac rydyn ni’n gwerthfawrogi’n fawr eich cefnogaeth i gwblhau’r arolwg a’i rannu o fewn eich rhwydweithiau fel ei fod, gobeithio, yn gallu troi’n belen eira a chyrraedd nifer fawr o bobl.

Mae’r arolwg yn cymryd tua 10 i 15 munud i’w gwblhau ac mae’n cael ei gynnal ar ran Chwaraeon Cymru gan dîm o’r Ganolfan ar gyfer Ymchwil Iechyd, Gweithgarwch a Lles ym Mhrifysgol Metropolitan Caerdydd, o dan arweiniad yr Athro Diane Crone. Bydd yr arolwg yn parhau ar agor am ychydig wythnosau eto.

Gwneud cyfleusterau'n fwy ynni-effeithlon i gadw costau'n isel

Yn ystod y mis diwethaf, rydyn ni wedi cyhoeddi manylion cyllid sylweddol i helpu partneriaid a chlybiau i wneud eu cyfleusterau’n fwy effeithlon o ran ynni – gan arbed miloedd o bunnoedd oddi ar eu biliau ynni a hefyd bod o fudd i’r amgylchedd.

O'r £3m a ddyfarnwyd i bartneriaid drwy ein Cronfa Gyfalaf, aeth mwy nag £1.8m tuag at wneud canolfannau hamdden yn fwy ynni-effeithlon fel bod eu gweithgareddau’n gallu parhau i fod yn fforddiadwy i gymunedau eu mwynhau.

Bydd cyfanswm o 30 o ganolfannau hamdden yn elwa o uwchraddio. Yn Sir y Fflint, mae Aura Leisure yn amcangyfrif y bydd gosod goleuadau LED, paneli solar a gwelliannau inswleiddio yn eu lle yn bosibl diolch i £297,658 o gyllid cyfalaf, yn cyfateb i chwe wythnos o drydan am ddim y flwyddyn!

Fe wnaethon ni hefyd gyhoeddi'r 58 o glybiau a fu'n llwyddiannus gyda'u ceisiadau am Grant Arbed Ynni. Rydyn ni’n hyderus y bydd yr elw ar ein buddsoddiad o £1m drwy’r grantiau yma sawl gwaith cymaint â hynny o ran yr arbedion ariannol cyffredinol fydd yn cael eu creu i’r clybiau, gan eu helpu i gadw costau chwaraeon mor isel â phosibl.

Er enghraifft, mae Tennis Swansea 365 yn amcangyfrif y byddant yn arbed £9,036 bob blwyddyn diolch i osod goleuadau LED a synwyryddion symudiad yn eu lle.

Yn ystod yr ychydig wythnosau nesaf, byddwn yn cyhoeddi rhai dyfarniadau ychwanegol o dan y Grant Arbed Ynni, ac rydyn ni’n falch o gadarnhau y byddwn yn darparu gwerth £1.5m o Grantiau Arbed Ynni ar gyfer 2024-25. Bydd clybiau'n gallu gwneud cyflwyniadau cam 1 o ddydd Mercher 22 Mai ymlaen.

Cyfanswm ein Cronfa Gyfalaf ar gyfer 2024-25 fydd £5m. O’r Gronfa, bydd partneriaid yn gallu gwneud cais am gyfran o £3m ar gyfer prosiectau cyfalaf cyffredinol, bydd £1m yn cael ei neilltuo ar gyfer prosiectau cydweithredu gyda chaeau a £1m yn mynd tuag at brosiectau sydd ag elfen elitaidd neu berfformiad. Bydd cyflwyniadau Cam 1 ar gyfer pob math o brosiectau Cronfa Gyfalaf 2024-25 yn cael eu derbyn o ddydd Mercher 10 Ebrill ymlaen a bydd rhagor o fanylion yn cael eu rhannu yn fuan.

Mae holl brosiectau’r Gronfa Gyfalaf a’r Grantiau Arbed Ynni wedi bod yn bosibl diolch i gyllid sydd wedi’i ddyrannu i Chwaraeon Cymru gan Lywodraeth Cymru. Os oes gennych chi unrhyw ymholiadau am gyllid cyfalaf, e-bostiwch [javascript protected email address] a dylid cyfeirio unrhyw ymholiadau am Grantiau Arbed Ynni at [javascript protected email address].

Traciwr Gweithgarwch Cymru

Ar y pwnc arbed ynni, roedd ein harolwg Traciwr Gweithgarwch Cymru diweddaraf yn cynnwys cyfres newydd o gwestiynau ynghylch yr amgylchedd a chynaliadwyedd. Fe welsom ni fod cynaliadwyedd yn bwysicaf i ddynion yn ogystal â phobl ifanc 16 i 34 oed, gyda’r ddau grŵp yma yn llawer mwy tebygol o gytuno eu bod yn ‘cymryd camau i weithredu’n gynaliadwy a lleihau eu heffaith negyddol ar yr amgylchedd naturiol wrth gymryd rhan mewn chwaraeon neu weithgarwch corfforol’. Mae Traciwr Gweithgarwch Cymru, sy’n cael ei gynnal yn chwarterol, yn cynnal arolwg o tua 1,000 o bobl am eu harferion gweithgarwch, ac mae posib gweld y canlyniadau diweddaraf ar ein gwefan ni. Os hoffech chi dyrchu’n ddyfnach i unrhyw rai o’r canfyddiadau neu’r tueddiadau a’r hyn y gallent ei olygu, anfonwch e-bost at [javascript protected email address]

Ymestyn eich cynnig Cymraeg

Argymhellir bod unrhyw un o’n partneriaid ni sy’n bwriadu datblygu eu darpariaeth Gymraeg yn ystod 2024-25 yn gweithio gyda thîm Hybu Comisiynydd y Gymraeg.

Byddant yn rhoi cynllun clir i’ch sefydliad i ddatblygu a chynnal eich gwasanaethau Cymraeg dros gyfnod o amser. Byddant yn eich cefnogi i weithio tuag at ennill dyfarniad Cynnig Cymraeg y Comisiynydd fel cydnabyddiaeth o’ch ymrwymiad i’r Gymraeg.

Cyflawnodd dau o’n partneriaid ni – Triathlon Cymru ac Undeb Rygbi Cymru – y ‘Cynnig Cymraeg’ yn ystod y flwyddyn ddiwethaf. I gael gwybod mwy, e-bostiwch [javascript protected email address].

Rhannu arferion da – llwybrau ffitrwydd i’r teulu

Yng Nghymru, rydyn ni’n ddigon ffodus i fyw gyda rhai o’r golygfeydd mwyaf syfrdanol o goedwigoedd, mynyddoedd, traethau, llwybrau arfordirol ac erwau o fannau gwyrdd, ac eto mae gan y wlad hon lefelau pryderus o anweithgarwch a gordewdra.

Felly, mae’n codi calon clywed am gysyniad ‘gweithgaredd awyr agored’ cymharol syml sydd wedi taro tant gyda phobl o bob oed yng Ngogledd Cymru. Mae cyfres o Lwybrau Ffitrwydd i’r Teulu milltir o hyd wedi’u creu mewn lleoliadau amrywiol ar draws Ynys Môn, ac unwaith y bydd rhywun wedi cwblhau llwybr gallant gael gafael ar dystysgrif drwy god QR. Po fwyaf o weithiau maen nhw’n cerdded, yn reidio, yn sgwtio neu’n rhedeg llwybr, y mwyaf o dystysgrifau maen nhw’n eu cael ac unwaith maen nhw wedi cyrraedd 50 milltir maen nhw’n cael medal bren bwrpasol wedi’i gwneud o goed lleol.

Mae’r elfen hwyliog, gystadleuol yn sicr wedi chwarae ei rhan, yn yr un modd ag y mae Parkrun yn defnyddio gwobrau carreg filltir yn llwyddiannus i gydnabod pan fydd rhedwyr wedi cwblhau nifer penodol o rasys Parkrun. Mae staff Môn Actif hefyd wedi bod yn brysur iawn gyda'u hymgyrch marchnata yn ogystal â ffurfio partneriaethau cynhyrchiol i helpu i sicrhau llwyddiant y llwybrau.

Yr hyn sydd hyd yn oed yn well i’w glywed yw sut mae awdurdodau lleol eraill yng Ngogledd Cymru hefyd wedi ailadrodd y cysyniad, lle mae Actif Gogledd Cymru yn chwarae rhan allweddol wrth annog rhannu arfer da a syniadau gwych. Da iawn i bawb sydd wedi cymryd rhan – rwy'n edrych ymlaen at weld sut mae’r cysyniad yn parhau i ddatblygu.