Ai 2021 yw ‘Blwyddyn Dŵr Agored’?

Nawr, serch hynny, gallai’r niferoedd hynny gynyddu oherwydd ton arall o ddiddordeb yn sgil partneriaeth newydd rhwng Nofio Cymru, Triathlon Cymru a Dŵr Cymru.

Arferai cronfeydd dŵr fod yn rhy beryglus i nofwyr gan fod eu dyfroedd dyfnion, eu hochrau serth, eu glannau cul a'u peiriannau tanddwr cudd yn aml yn golygu nad oeddent yn ddiogel i ymdrochi ynddynt.

Gwnaed ymgais i ganiatáu rhywfaint o nofio dan reolaeth yng Nghymru ac mae hyn wedi arwain at raglen SAFE Cymru - cynllun achredu gan y tri chorff ar gyfer pob math o leoliadau dŵr agored i sicrhau eu bod yn llefydd diogel i nofio.

“Yr hyn sy’n hyfryd amdano yw ein bod ni’n dechrau gweld pobl na fyddent efallai wedi cymryd rhan mewn chwaraeon dŵr yn y gorffennol bellach yn dod at ei gilydd fel grwpiau a chymunedau ac yn mynd i nofio,” meddai Hope Filby o Nofio Cymru. 

“Efallai y bydd rhai ond yn mynd i mewn at eu fferau neu eu pengliniau, ac efallai y bydd rhai yn nofio. Ond teimlad y dŵr a'r amgylchedd maen nhw ynddo sy’n apelgar iddyn nhw.

“Rydyn ni’n gweld budd enfawr o ran iechyd a lles meddyliol. Mae hynny'n bwysig iawn gan fod cymaint o ffocws bellach ar ein hiechyd meddwl ni i gyd.

“Pa le gwell i wella eich iechyd meddwl na thrwy ddod i le fel Cronfa Ddŵr Llandegfedd.”

Llandegfedd, ger Cwmbrân yng Ngwent, yw’r gronfa gyntaf i gael achrediad SAFE Cymru - sy’n golygu ei bod wedi’i chymeradwyo’n swyddogol ar gyfer nofio dŵr agored diogel.

Mae hynny'n golygu y gall nofwyr - o driathletwyr cystadleuol i'r rhai sydd ddim ond eisiau teimlo gwefr braf mentro i’r dŵr – fynd amdani nawr.

Mae cyfranogiad merched mewn nofio dŵr agored wedi codi o 50 y cant yn 2017 i 65 y cant yn 2020.

Mae astudiaethau diweddar wedi canfod bod nofio’n rheolaidd mewn dŵr oer yn arwain at deimlo’n wych wrth i’r corff ryddhau beta-endorffinau.

Mae grwpiau wedi’u sefydlu ledled Cymru ac maent yn cynnwys y Chicken Dippers a'r Bluetits i enwi dim ond dau sy’n nofio ym Mae Langland a Caswell ger Abertawe.

“Mae'r amgylchedd yn wahanol bob tro rydych chi'n mynd i mewn i’r dŵr,” ychwanegodd Hope. “Dydi e byth yr un peth.

“Yng Nghymru, fe allwch chi fod yn nofio mewn llyn un diwrnod a’r diwrnod nesaf fe allwch chi ddewis nofio mewn dŵr arfordirol. Yr elfen o syndod a gwahaniaeth yw'r hyn sy'n ei wneud mor gyffrous. "

Roedd Anna Markall o Glwb Triathlon Caerffili yn un o'r rhai digon dewr i brofi'r dŵr yn Llandegfedd.

“Rydw i’n nofio yn y môr fel rhan o fy hyfforddiant triathlon. ’Sa i erioed wedi nofio mewn cronfa ddŵr o’r blaen, ond roedd yn braf mynd i mewn, ”meddai. “Roedd yn rhewi!

“Rydw i wedi nofio mewn dŵr agored ers tair neu bedair blynedd. Mae wedi bod yn rhywbeth gwahanol ac yn her oherwydd nid yw nofio wedi bod yn hawdd i mi. Rydw i wedi gorfod gweithio arno ac rydw i’n dal i gael anhawster weithiau.

“Ond rydw i’n 50 eleni felly mae wedi bod yn braf gwneud rhywbeth newydd sy’n gwneud i chi deimlo’n dda. Rydw i wedi cwrdd â llawer o bobl newydd ac mae yna ymdeimlad o gymuned sy'n wych. ”

Dywedodd triathletwr arall, Alex Burridge, 33, o Gaerdydd: “Rydw i wedi bod yn nofio dŵr agored ers blwyddyn bellach yn ysbeidiol. Dydi e ddim wedi bod yn amser hir. Mae Covid-19 wedi cael effaith ar bobl yn mynd allan ac yn mynd i nofio.

“Mae’n ffordd wych o fwynhau’r dŵr. Mae'n well gen i ddŵr halen yn bersonol, ond does dim byd tebyg i ddŵr agored i adfywio'r enaid. Mae wedi bod yn grêt i mi, mynd allan yn y dŵr agored.

“Mae'r buddion iechyd corfforol a meddyliol yn enfawr.”

Dywedodd Beverley Lewis, prif weithredwr Triathlon Cymru: “Mae’r triathletwyr presennol yn gwybod pa mor anhygoel yw nofio mewn dŵr agored.

“Rydyn ni'n gwybod nad yw rhai pobl yn hoffi'r clorin mewn pwll nofio ac rydyn ni'n gwybod bod rhai pobl yn ofni nofio oddi ar yr arfordir neu mewn dŵr halen.

“Mae nofio mewn llyn yn rhywbeth gwahanol iawn ac yn fendigedig.”

Mae diogelwch, wrth gwrs, yn hollbwysig a dyma pam mae Dŵr Cymru wedi cefnogi SAFE Cymru i ateb y galw gan bobl sydd eisiau cael mynediad i lynnoedd a chronfeydd dŵr yn ogystal â dyfroedd arfordirol.

“Rydyn ni wedi gweld cynnydd enfawr yn nifer y bobl yn y gamp yma yn ystod y blynyddoedd diwethaf,” meddai Alun Shurmer o Dŵr Cymru.

“Mae’r diddordeb wedi bod yn ffenomenal. Mae pobl wedi bod yn aros gartref a ddim yn mynd dramor ar eu gwyliau.

“Maen nhw wedi bod yn chwilio am bethau eraill i'w gwneud, ond os ydych chi'n mynd i nofio dŵr agored yna fe ddylech chi ei wneud yn ddiogel a'r ffordd orau o wneud hynny yw drwy gyfleuster wedi’i achredu. Wedyn fe fyddwch chi’n ddiogel ac yn gwybod bod gennych chi warchodwyr bywyd o'ch cwmpas chi a bod popeth yn ei le. "