Skip to main content

“Bum mlynedd yn ôl, roeddwn i’n gorwedd mewn gwely ysbyty a rŵan rydw i’n paratoi i gystadlu yn Tokyo” - Ben Pritchard

  1. Hafan
  2. Newyddion, Straeon a Digwyddiadau
  3. Newyddion, Erthyglau ac Ymgyrchoedd
  4. “Bum mlynedd yn ôl, roeddwn i’n gorwedd mewn gwely ysbyty a rŵan rydw i’n paratoi i gystadlu yn Tokyo” - Ben Pritchard

Y tro diwethaf i rwyfo ddigwydd yn y Gemau Paralympaidd, roedd Ben Pritchard yn gorwedd mewn gwely ysbyty, gan feddwl tybed sut roedd yn mynd i ailadeiladu ei fywyd.

Cafodd y para-rwyfwr Cymreig ddamwain seiclo a newidiodd ei fywyd yn 2016, ar yr union adeg roedd yr athletwyr anabl gorau ar y blaned wedi dod at ei gilydd i gystadlu yn Rio de Janeiro.

Bum mlynedd yn ddiweddarach a bydd Pritchard o Rydaman ymhlith y rhwyfwyr elît ei hun – ac yn gystadleuydd medalau – pan fydd y Gemau Paralympaidd yn dechrau yn Tokyo 24 Awst.

Bydd y gŵr 29 oed, sydd wedi cael medal arian Ewropeaidd, ymhlith y ffefrynnau yn ras PR1 y cychod rasio sengl ar gyfer dynion, a bydd y rowndiau’n dechrau ddydd Gwener, 27 Awst.

Eto bum mlynedd yn ôl, roedd yn glaf yn Ysbyty Stoke Mandeville, yn dilyn damwain a oedd wedi ei barlysu o’i ganol i lawr.

“Bum mlynedd yn ôl, roeddwn i’n gorwedd mewn gwely ysbyty a rŵan rydw i’n paratoi i gystadlu yn Tokyo. Mae’n deimlad mor anhygoel, dydw i ddim yn gallu ei gyfleu mewn geiriau,” meddai.

“Roedd y Gemau Paralympaidd yn digwydd codi dros yr haf roeddwn i yn y man lle’r oedd y Gemau wedi dechrau. 

“Doeddwn i ddim wedi rhoi llawer o sylw i’r Gemau cyn hynny. Doeddwn i ddim hyd yn oed yn gwybod beth oedd rhwyfo Paralympaidd, heb sôn am sut roeddech yn dechrau arni.

“Ond daeth rhwyfo wedyn yn rhan o’r broses o adfer yn Stoke Mandeville. Doeddwn i ddim yn ei hoffi ar y dechrau. Roedd yn waith caled ac yn boenus.

“Ond fe wnes i ddechrau ei fwynhau a gyda chymorth llawer o bobl, fe wnes i sylweddoli mai dyma gyfle i gystadlu eto fel chwaraewr. 

“Mae pob plentyn yn breuddwydio am fod yn athletwr Olympaidd neu Baralympaidd, o ystyried eu hamgylchiadau. Yn ddiweddarach yn fy mywyd, cefais ddamwain ac agorodd hynny’r drws i mi i’r Gemau Paralympaidd.

“Pan ddechreuais i rwyfo, roeddwn i’n meddwl bod Paris yn 2024 yn nod realistig. Roedd yn rhaid i mi ddysgu am fywyd newydd mewn cadair olwyn a dysgu am gamp newydd hefyd.

“Roeddwn i’n meddwl y byddai’n cymryd mwy na phedair blynedd i gyrraedd pinacl y gamp. Ond rywsut, gyda hyfforddiant da a chynllun gwych, rydw i wedi llwyddo.”

Ben Pritchard yn rhwyfo
Mae Ben Pritchard yn rhwyfo am Ddinas Abertawe

O rhwyfwr anfoddog i athletwr Paralympaidd o safon fyd-eang

Mae Pritchard yn dweud bod ganddo lawer o bobl i ddiolch iddyn nhw am ei daith, o fod yn rhwyfwr anfoddog, i fod yn unigolyn a ddaeth i garu’r gamp yn raddol, ac yna’n athletwr Paralympaidd o safon fyd-eang.

Ond ymhlith y rhai y mae’n fwyaf diolchgar iddyn nhw, mae Andrew Williams, llywydd Clwb Rhwyfo Dinas Abertawe.

Williams a eisteddodd i lawr am goffi gyda Pritchard, gan wrando ar ei stori a’i uchelgeisiau newydd, a phenderfynu y byddai clwb Abertawe yn gwneud pa addasiadau bynnag yr oedd eu hangen er mwyn i’w recriwt newydd gyrraedd ei nod.

Roedd ganddyn nhw rywfaint o brofiad o rwyfwyr anabl yn defnyddio’u rhan nhw o Afon Tawe, gan fod James Roberts wedi bod yn rhan o’r clwb rai blynyddoedd ynghynt.

“Mae gen i lawer i ddiolch i Andrew amdano,” meddai Pritchard.

“Roedd ganddo’r agwedd gadarnhaol honno o roi cynnig arni. Roedd yn gymaint o help ac mae wedi dod yn rhan fawr o’m taith rhwyfo a mwy na hynny. Mae wedi dod yn ffigwr tad arall yn fy mywyd.”

Gwnaeth Pritchard ddigon o gynnydd cynnar i’w ddoniau gael eu cydnabod gan Rwyfo Prydain ac ymunodd â’u sgwad datblygu yn 2017, lai na blwyddyn ar ôl ei ddamwain.

Erbyn 2019, roedd yn chwaraewr rhyngwladol i Brydain Fawr ac enillodd ddwy fedal efydd yn ei regatas rhyngwladol cyntaf, cyn cyflawni'r gamp o gyrraedd y pedwerydd safle y tro cyntaf iddo gystadlu ym Mhencampwriaethau’r Byd yr un flwyddyn.

Roedd y pandemig wedi ei adael yn rhwystredig drwy 2020, cyn iddo gael ei orfodi i oresgyn rhwystrau sylweddol – anaf i’r fraich a oedd angen llawdriniaeth, cyn iddo ddal Covid-19 y Nadolig diwethaf.

Fe wellhaodd mewn pryd i fynd i Bencampwriaethau Ewrop eleni, lle dangosodd medal arian ei fod yn ôl ar y trywydd iawn ar gyfer Tokyo.

“Doeddwn i ddim yn siŵr a oeddwn i’n barod ar gyfer Pencampwriaethau Ewrop ond, diolch i’r drefn, fe wnaeth fy hyfforddwr Tom Dyson a Phrif Swyddog Meddygol Rhwyfo Prydain, Ann Redgrave, fy mherswadio i gystadlu.

“Rhoddodd y fedal arian lawer o ffydd i mi, yn ogystal â phrofiad gwerthfawr o rasio. Roedd Covid yn dal i fy llethu ychydig o ran blinder ond rwy’n teimlo’n dda ar y dŵr, ac rwy’n gobeithio’n fawr y gallaf gystadlu am fedal yn Japan.

“Dwi bob amser yn teimlo’n bryderus nes i mi gyrraedd y gystadleuaeth. Edrychwch ar Alun Wyn Jones a’r Llewod! Gall unrhyw beth ddigwydd.

“Ond rydw i hefyd yn benderfynol o fwynhau’r profiad oherwydd rydw i’n gwybod y bydd wedi darfod mewn dim.”

Cyfweliad gyda Ben Pritchard

Ben Pritchard yn gwisgo cit Team GB

Newyddion Diweddaraf

Sut perfformiodd athletwyr Cymru ym Mharis 2024?

Wel mae wedi bod yn haf gwych! Efallai bod Paris 2024 wedi dod i ben, ond bydd atgofion Olympiaid a…

Darllen Mwy

‘Oedi’ Cronfa Cymru Actif ar gyfer ceisiadau newydd

Oherwydd y nifer aruthrol o geisiadau sydd wedi dod i law hyd yn hyn eleni, mae Chwaraeon Cymru yn oedi…

Darllen Mwy

Y clybiau cymunedol lle dechreuodd breuddwydion Paralympaidd

Dechreuodd y Paralympiaid Sabrina Fortune, Phil Pratt a Ben Pritchard i gyd mewn clybiau chwaraeon yng…

Darllen Mwy