Skip to main content

Helen Ward: Cydbwyso bod yn fam gyda sgorio goliau ar Sul y Mamau

  1. Hafan
  2. Newyddion, Straeon a Digwyddiadau
  3. Newyddion, Erthyglau ac Ymgyrchoedd
  4. Helen Ward: Cydbwyso bod yn fam gyda sgorio goliau ar Sul y Mamau

Mae Helen Ward yn credu bod chwaraeon yn symud i'r cyfeiriad iawn o ran delio â beichiogrwydd a bod yn fam – ond ni fydd hynny'n ei hatal rhag poeni am weld ei phlant ei hun ar Sul y Mamau.

Mae’r ymosodwr eiconig o Gymru - sy'n dod yn agosach at ennill 100 o gapiau rhyngwladol dros ei gwlad - yn chwarae i Watford i ffwrdd yn Sunderland ddydd Sul.

Mae'n golygu taith hir yn ôl i lawr i'r de, a dim gwastraffu amser os yw hi am gael cardiau a chusanau gan Emily sy'n saith oed, a Charlie sy'n bedair oed.

“Dydw i ddim yn siŵr a fydda i hyd yn oed yn eu gweld ar Sul y Mamau," meddai. "Mae'r gic gyntaf am 12.30, felly efallai y byddaf yn ôl erbyn amser gwely!”

Nid yw canfod y cydbwysedd rhwng bod yn fam a chwaraeon elît yn dasg hawdd, yn yr un modd ag y gall ceisio sicrhau amser i wneud gweithgarwch corfforol o amgylch plant fod yn anodd i unrhyw fam.

Ond mae Ward yn credu bod pêl-droed a chwaraeon eraill yn gwella yn araf, hyd yn oed o'r adeg wyth mlynedd yn ôl pan oedd hi'n feichiog am y tro cyntaf.

Ers hynny, mae Serena Williams wedi ennill twrnamaint tenis y Gamp Lawn pan oedd hi'n feichiog, sylweddolodd y beiciwr o Gymru, Elinor Barker, ei bod yn feichiog tra’r oedd gyda thîm Prydain Fawr yng Ngemau Olympaidd Tokyo y llynedd, ac mae Uwch Gynghrair y Merched (WSL) yn cyflwyno cymalau mamolaeth i gontractau chwaraewyr.

Unwaith y bydd gan athletwyr eu plant, yna mae llawer o chwaraeon yn mabwysiadu systemau mwy hyblyg sydd â'r nod o ddiogelu statws y mamau hynny o fewn y gamp a lefelau eu hincwm.

Y llynedd, cyflwynodd UK Sport ganllawiau beichiogrwydd swyddogol ar gyfer athletwyr Tîm Prydain Fawr am y tro cyntaf, gyda'r sefydliad yn dweud "na ddylai dechrau teulu a bod yn athletwr elît ddibynnu ar ei gilydd.”

Cynlluniwyd y canllawiau newydd i gefnogi athletwyr Olympaidd a Pharalympaidd “cyn genedigaeth, yn ystod, ac ar ôl genedigaeth."

Dywedodd Ward, a allai gyrraedd carreg filltir ac ennill ei 100fed cap yn erbyn Ffrainc mewn gêm ragbrofol hollbwysig yng Nghwpan y Byd fis nesaf: "Ro'n i wastad yn meddwl ar ôl i mi gael teulu mai dyna fyddai'r diwedd i mi o ran pêl-droed, ond cyn gynted ag yr oeddwn i'n feichiog gydag Emily, ro'n i'n gwybod yn syth nad oeddwn i'n barod i roi'r gorau i chwarae.

"Diolch byth, fe lwyddais i gael fy hun yn ôl i lefel dda a pharhau â fy ngyrfa.”

Ond heb fawr o wybodaeth wrth law, mae Helen yn cyfaddef nad oedd yn siŵr beth oedd hi’n ei wneud.

“Doedd dim llawer o chwaraewyr yn cario ymlaen felly doedd dim llawer o brofiad perthnasol gan famau eraill i mi fanteisio arno. 

"Ro'n i'n ddigon ffodus i chwarae gyda Katie Chapman yn Arsenal ac roedd ganddi dri o blant, a Katie Sherwood, y bûm yn chwarae gyda hi dros Gymru.

"Mae Katie hefyd wedi cael tri o blant a daeth hi'n ôl ar ôl cael ei phlentyn cyntaf a'i hail. Felly, roedd gen i'r math yna o fodelau rôl, ond doedd dim llawer y gallech chi ddibynnu arnyn nhw, ac ychydig o wybodaeth, felly do’n i ddim yn siŵr beth o'n i’n ei wneud gydag Emily.”

Elinor Barker gyda'r Ddraig Goch
Sylweddolodd y beiciwr o Gymru, Elinor Barker, ei bod yn feichiog tra’r oedd gyda thîm Prydain Fawr yng Ngemau Olympaidd Tokyo y llynedd
Gyda phlentyn rydych chi'n dod yn fam yn gyntaf, sef eich blaenoriaeth wrth gwrs, ond do'n i ddim eisiau colli fy hunaniaeth fy hun
Helen Ward, peldroediwr Cymru

Parhaodd Helen i hyfforddi nes ei bod wedi mynd 13 wythnos gyda'i beichiogrwydd ac yna mae'n cyfaddef ei bod wedi "stryffaglo drwyddi a gobeithio am y gorau.”

Erbyn iddi gael mab Charlie, roedd hi yng nghanol cwblhau gradd ysgrifennu a darlledu chwaraeon felly penderfynodd dreulio amser yn ymchwilio i feichiogrwydd, babanod, bod yn fam a chwaraeon elît.

Y canlyniad oedd ei blog ei hun yn manylu ar ei phrofiadau hi a phrofiadau pobl eraill y gwnaeth eu cyfweld.

"Fe wnaeth weithio i mi ac roedd yn fy nghadw i'n gall hefyd gan fod gen i'r amser hwnnw. 

"Gyda phlentyn rydych chi'n dod yn fam yn gyntaf, sef eich blaenoriaeth wrth gwrs, ond do'n i ddim eisiau colli fy hunaniaeth fy hun.

"Felly, drwy gael y gampfa a'r ymarfer corff i fynd yn ôl ato, tra'r oeddwn dal yn fam i Emily, ac yn amlwg yn cario Charlie, roedd hynny'n rhyw fath o 'amser i fi' a dyma fy amser i fod yn Helen Ward, y pêl-droediwr.

"Er nad o’n i’n chwarae fel y cyfryw, roedd yn dal yn braf cael yr amser hwnnw i fod yn fi a gweithio arna i'n hun.” 

Mae Ward yn teimlo bod y sefyllfa o ran mamau sy'n feichiog mewn chwaraeon wedi gwella, ond mae diffyg gwybodaeth hawdd ei defnyddio o hyd.

"Nid yw ar gael yn amlwg, ond rwy'n credu mai'r peth pwysicaf, yn sicr mewn pêl-droed, yw bod gan eich timau meddygol, boed hynny'r meddygon, y ffisiotherapyddion, neu'r hyfforddwyr cryfder a chyflyru, lawer mwy o wybodaeth.”

Yn yr un modd, mae'n teimlo bod cynnydd wedi'i wneud o ran amddiffyniadau cyfreithiol ond mae ffordd i fynd o hyd.

"Pan o'n i'n feichiog, dim ond chwarae rhan-amser o'n i ac fe wnes i ganslo fy nghontract, ac rwy'n gwybod mai dyna’r dewis iawn i mi a’r clwb.

“Fe wnes i ddweud, 'dydw i ddim am allu chwarae i chi a dydw i ddim eisiau eich dal chi’n ôl. Dydw i ddim eisiau i chi gael trafferthion ariannol pan allech chi roi’r arian hwnnw i chwaraewr arall.’

"Oherwydd y deddfau newydd sydd wedi dod i rym, yn enwedig ym maes pêl-droed menywod o ran mamolaeth, mae’r clybiau dan gontract i gefnogi chwaraewyr a chynnig tâl mamolaeth.

"Mae'n ddechrau da i FIFA, UEFA a'r FA, ond rwy'n credu bod lle i wella o hyd.”

Yna, mae'r cwestiwn mawr.

Os bydd Helen yn ennill ei 100fed cap yn fuan, a fydd hi'n mynd ar y cae gydag Emily yn dal un llaw a Charlie yn dal y llall?

“Mae hwnna'n gwestiwn da, dwi'm yn gwybod. Byddai'n rhaid i mi ddechrau'r gêm er mwyn i hynny ddigwydd, ond byddai’n hyfryd os bydd yn digwydd, fe fyddwn i'n hoffi iddyn nhw fod yn y stadiwm mewn rhyw ffordd.”

Newyddion Diweddaraf

Rhowch gynnig ar nofio dŵr oer mewn digwyddiad nofio Nadoligaidd yng Nghymru

Ydych chi’n meddwl rhoi cynnig ar nofio dŵr oer mewn sesiwn nofio Nadoligaidd yng Nghymru?

Darllen Mwy

Pethau am ddim i’w gwneud yng Nghymru i gadw’n actif dros yr ŵyl

Dyma rai gweithgareddau i gael eich corff i symud a rhoi hwb i’ch lles dros y Nadolig.

Darllen Mwy

Grantiau ar gyfer clybiau chwaraeon sydd wedi cael eu heffeithio gan ddifrod storm

Mae Chwaraeon Cymru wedi lansio Cronfa Difrod Storm ar ôl i nifer o gyfleusterau chwaraeon ddioddef…

Darllen Mwy