Mae Clybiau Chwaraeon yn Hanfodol i Iechyd Pobl Ifanc yn ôl Pencampwr y Byd

Bydd Elinor, a enillodd ei phumed teitl byd ym mis Mawrth eleni, yn cystadlu yn ei hail Gemau Olympaidd y flwyddyn nesaf yn Tokyo ar ôl ennill medal aur yn Rio yn 2016.

Yn 25 oed, mae hi eisoes yn un o'r beicwyr benywaidd gorau erioed yng Nghymru ond mae hi'n credu bod Maindy Flyers wedi gwneud llawer mwy na dim ond meithrin ei thalent naturiol mewn chwaraeon.

“Ro'n i'n hoffi chwaraeon pan o'n i'n blentyn, ond ro'n i'n eithaf swil hefyd, ac felly roedd y clwb yn cynnig sefyllfa gymdeithasol gadarnhaol i mi fod yn rhan ohoni, a oedd yn braf iawn," meddai Elinor.

“Gyda phlant bellach yn mynd yn ôl i'r ysgol ar ôl cynifer o fisoedd i ffwrdd, efallai y bydd pethau'n teimlo'n ormod braidd i rai o’r plant hynny. Felly, er ei bod yn amlwg bod elfen o chwaraeon a ffitrwydd i glybiau lleol, mae ganddyn nhw rôl fawr i’w chwarae hefyd o ran darparu gwahanol grwpiau cymdeithasol, sy'n bwysig iawn pan ydych chi'n tyfu.”

Mae’r Gronfa Cymru Actif bresennol, sy'n cael ei gweinyddu gan Chwaraeon Cymru, yn ymdrechu i sicrhau bod clybiau sydd dan fygythiad oherwydd effaith Covid-19, yn gallu cadw eu pennau uwchben y dŵr a pharhau i gyflawni eu rôl hanfodol yn y gymuned.

Dyna swyddogaeth mae Maindy Flyers wedi bod yn ei chyflawni ers tri degawd – blynyddoedd euraid sydd wedi ehangu profiadau chwaraeon i bobl ifanc yng Nghaerdydd, ond hefyd wedi cynhyrchu'r sêr elitaidd Geraint Thomas, Luke Rowe ac Owain Doull yn ogystal ag Elinor a’i chwaer iau, Megan.

Mae'n stori sydd wedi'i chofnodi'n gelfydd mewn llyfr newydd – The Maindy Flyers, clwb beicio mwyaf llwyddiannus y byd – a ysgrifennwyd gan Juan Dickinson ac mae Elinor wedi cyfrannu rhagair annwyl.

“Yr hyn oedd yn wych am y Flyers fel clwb oedd ei fod wir yn cynnwys pawb oedd yn rhan ohono," meddai.

"Roedd y sesiynau bob amser yn amrywiol – p'un ai a oedden nhw'n canolbwyntio ar ochr sgiliau beicio, neu sbrintiau, neu deithiau pellter hirach – byddai rhywbeth at ddant pawb.

“Roedd yr awyrgylch bob amser yn groesawgar iawn hefyd. Roedd y gwersylloedd hyfforddi bob amser yn benwythnosau hwyliog i ffwrdd, gyda llawer o weithgareddau a fyddai'n cynnwys y rhieni yn ogystal â'r plant.

"Un tro, aethom i wylio'r Tour de France ac aros am benwythnos. Roedd popeth yn gymdeithasol iawn ac roedd teimlad cymunedol am yr holl beth."

Canlyniad y croeso cynnes a'r gweithgareddau hwyliog hynny oedd cannoedd o feicwyr ifanc sydd i gyd wedi mwynhau eu camp, hyd yn oed os nad oeddent i gyd yn gallu cyrraedd uchelfannau beicwyr mwyaf llwyddiannus y clwb.

I Elinor, beicio i Maindy Flyers enillodd y dydd, a phêl-droed merched oedd ar ei golled.

“Ro'n i wir eisiau bod yn bêl-droediwr pan oeddwn i'n iau, ond doedd dim clybiau o gwmpas i mi gael hyfforddi a doedd y bechgyn ddim yn gadael i mi chwarae pêl-droed gyda nhw bryd hynny.

“Felly, wnes i erioed ddod o hyd i’r teimlad cymunedol hwnnw gyda phêl-droed, yn wahanol i feicio. Dechreuodd y cyfleoedd pêl-droed pan oeddwn i tua 13, ac erbyn hynny roeddwn i wedi anghofio am fy mreuddwyd plentyn ac yn canolbwyntio ar feicio."

Heb os, mae'r syniad o amrywiaeth - dewis eang o chwaraeon sydd ar gael i blant – yn rhywbeth y mae Elinor yn teimlo y dylai'r rhai sy'n gwneud penderfyniadau mewn chwaraeon ac addysg ei sicrhau.

Yn ddiweddar, roedd cyn-ddisgybl Ysgol Uwchradd Llanisien yn teimlo'n ddigon cryf i feirniadu ar y cyfryngau cymdeithasol yr hyn yr oedd hi'n ei deimlo fel syniad gwael wedi'i gyflwyno gan y Fforwm Gordewdra Cenedlaethol, sef y dylid

pwyso plant yn yr ysgol i sicrhau eu bod yn colli unrhyw bwysau y gallent fod wedi'i fagu yn ystod y cyfyngiadau symud.

“Ro'n i'n meddwl ei fod yn syniad ofnadwy – pwyso plant a gwastraffu llawer iawn o amser yn cadw'r holl wybodaeth honno.

“Gallai'r amser hwnnw gael ei dreulio'n llawer gwell yn addysgu plant am faeth a sicrhau bod llwythi o wahanol weithgareddau chwaraeon ar gael. Drwy wneud hynny rydych chi’n sicrhau bod rhyw fath o weithgarwch corfforol y bydd plentyn yn ei fwynhau'n ofnadwy ac efallai y bydd am barhau i’w wneud drwy gydol ei oes.

"Mae ceisio ysgogi pobl drwy ddangos canlyniadau eu hymddygiad iddynt yn ffordd gyntefig iawn o feddwl – yn hytrach na dangos iddynt ffyrdd o gael bywyd boddhaus ac iach. Mae’n amlwg.

"Dod o hyd i'r gamp neu'r gweithgaredd sy'n addas i'r unigolyn yw'r ffordd gywir o fynd o'i chwmpas hi.”

Beicio oedd yr ateb i’r briff hwnnw i Elinor fel plentyn a diolch i'r dechrau a gafodd gyda’r Maindy Flyers mae hi nid yn unig wedi dal ati gan ei bod yn ei fwynhau, ond mae hi hefyd wedi dod yn un o'r goreuon yn y byd.

"Mae'n gwbl hanfodol bod clybiau ar lawr gwlad yn goroesi ac yn dal ati drwy'r problemau presennol," ychwanegodd.

"Maen nhw'n caniatáu i chwaraeon fod yn weithgaredd cymdeithasol ac yn golygu rhyngweithio cymdeithasol, yn hytrach na dim ond gweithgaredd diflas rydych chi'n ei wneud ar eich pen eich hun.”