Skip to main content

Stori Arbennig: Y Gemau Olympaidd a Pharalympaidd i athletwyr o Gymru

  1. Hafan
  2. Newyddion, Straeon a Digwyddiadau
  3. Newyddion, Erthyglau ac Ymgyrchoedd
  4. Stori Arbennig: Y Gemau Olympaidd a Pharalympaidd i athletwyr o Gymru

Mae gobeithion Olympaidd a Pharalympaidd Cymru wedi cael eu paratoi i ddisgwyl profiad gwahanol iawn yn Tokyo yn 2021 – ond profiad arbennig yr un fath.

Wrth i athletwyr fel Jade Jones, Aled Davies, Melissa Courtney, Owain Doull, Natalie Powell, Lauren Price a gobeithion eraill Prydain Fawr adlewyrchu ar 2020 o darfu mawr, byddant yn obeithiol y bydd 2021 yn cynnig dyddiau gwell.         

Mae'r Pwyllgor Olympaidd Rhyngwladol wedi addo gwneud popeth o fewn ei allu i sicrhau bod y Gemau'n mynd rhagddynt fis Gorffennaf nesaf.

Ond wrth i bandemig byd-eang y coronafeirws barhau, yr unig wir sicrwydd yw os bydd y Gemau'n cael eu cynnal – flwyddyn ar ôl y dyddiad gwreiddiol ar y calendr – y bydd yn ddigwyddiad gwahanol iawn.

Mae unrhyw athletwr ifanc addawol sy'n gobeithio y bydd y Gemau Olympaidd yn gyfle i gymdeithasu â thîm sbrintio Jamaica ym mwyty pentref yr athletwyr, neu am wahoddiad i barti ar ôl gêm tîm pêl foli traeth Brasil, yn debygol o gael ei siomi.

I mewn ac allan

Bydd y Gemau hyn yn llai, yn llymach a gyda mwy o reolaeth. Bydd llai o gymdeithasu a mwy o i mewn ac allan.

Ond mae Brian Davies, cyfarwyddwr chwaraeon yn Chwaraeon Cymru, yn mynnu: "Er y bydd Tokyo yn Gemau Olympaidd gwahanol iawn, bydd yn brofiad arbennig yr un fath i'r rhai sy'n mynychu.

"Byddan nhw'n creu atgofion, yn cymryd rhan mewn cystadleuaeth o’r safon uchaf gyda llygaid y byd arnyn nhw. Ond mae'n mynd i fod yn wahanol i unrhyw beth rydyn ni wedi'i weld o'r blaen."

Nid yw'r Pwyllgor Olympaidd Rhyngwladol wedi amlinellu ei amserlen eto, ond mae'n ymddangos yn anochel y bydd y Gemau a'r Gemau Paralympaidd yn gweithredu fersiwn lai, gyda llai o athletwyr mae’n debyg, a llai o ddigwyddiadau.

Mae hynny'n ymddangos yn anochel, ar ôl i'r pwyllgor ddatgan yn gynharach y mis yma y bydd y pentref athletwyr yn fwy o ‘gorlan’ i ddal athletwyr sydd ar fin cystadlu, yn hytrach na lleoliad traddodiadol ar gyfer y cyfnod cyfan.

"Bydd yr amserlen yn ddiddorol," meddai Davies. "Pa ddigwyddiadau fydd pryd ac, yn hollbwysig, pa ddigwyddiadau fydd ddim yn cael eu cynnal efallai.

"Oni bai fod cyfnod y Gemau'n cael ei ymestyn – sy'n annhebygol iawn – ni fydd posib gweithredu yn y ffordd y mae angen a hefyd cynnwys popeth roedden nhw wedi bwriadu ei gael.

Aled Davies yn dathlu gyda Jac yr Undeb
Aled Davies yn dathlu gyda Jac yr Undeb Delwedd: Roger Boule

Bywyd pentref

"Mae rhai digwyddiadau y trefnwyd iddyn nhw gael eu cynnal na fydd yn digwydd efallai, neu byddant yn cael eu cynnal yn wahanol iawn."

Bydd disgwyl i’r athletwyr gyrraedd pentref Tokyo 2020 bum diwrnod cyn eu cystadleuaeth a gadael ddeuddydd yn ddiweddarach fan bellaf.

Mae’r Pwyllgorau Olympaidd Cenedlaethol wedi cael eu hannog i addasu eu cynlluniau cyrraedd a gadael i gyd-fynd â'r rheolau newydd hyn sydd wedi’u cynllunio i leihau'r risg o’r coronafeirws.

Os yw’n bosib, disgwylir i’r athletwyr ymgynefino â'r gwahaniaeth amser mewn gwersylloedd hyfforddi cyn y Gemau yn Japan yn hytrach nag yn y pentref Olympaidd.

Ni fydd yr ymweld â lleoliadau diddorol, y cymdeithasu ac yn y blaen, yn cael ei ganiatáu.

"Yn eu sesiwn diweddaraf, roedd yn ymddangos bod y Pwyllgor Olympaidd Rhyngwladol wedi cymryd rhai camau ymlaen tuag at gynnig eglurder i gymdeithasau Olympaidd, fel eu bod yn gallu dechrau paratoi'n briodol," ychwanegodd Davies.

"Mae'n edrych fel mai'r Pentref Olympaidd yw'r broblem fawr. Mae’n rhaid iddyn nhw edrych ar yr amserlen fel bod y pentref yn gallu gweithredu yn y ffordd maen nhw eisiau iddo weithredu, sef fel ‘corlan’ ar gyfer yn union cyn y cystadlaethau, ac wedyn bydd yr athletwyr yn gadael. 

Y criw dethol

"Mater i'r cymdeithasau wedyn yw a yw'r athletwyr hynny'n cael aros yn y wlad ai peidio, yn eu gwersylloedd eu hunain, neu westai, neu beth bynnag maen nhw wedi'i drefnu.

"Bydd cyfrifoldeb y Pwyllgor Olympaidd Rhyngwladol yn dod i ben unwaith y bydd yr athletwyr wedi gadael y pentref."

Felly, mae'r trefniadau'n edrych yn gliriach i obeithion Cymru. Cyrraedd, cystadlu, gadael – naill ai gartref neu i rywle arall yn Japan.

Ond beth am y misoedd sy'n ymestyn rhwng nawr a'r seremoni agoriadol?

Pryd mae'r digwyddiadau cymhwyso ar gyfer pob camp yn cael eu cynnal? Os nad oes unrhyw ddigwyddiadau cymhwyso, beth yw'r broses ddethol?

Mae'r materion hynny i'w penderfynu o hyd mewn llawer o chwaraeon gyda digwyddiadau wedi'u cynllunio'n betrus ar gyfer dechrau 2021.

Mae rhai – fel y bencampwraig taekwondo Olympaidd ddwbl, Jade Jones – wedi gallu teithio dramor ar gyfer ychydig o ddigwyddiadau yn ystod y misoedd diwethaf, gan gynnwys Pencampwriaethau Ewrop ar hyn o bryd. 

Lauren Price yn ei chornel gyda'i hyfforddwr
Bocsiwr, Lauren Price. Cydnabyddiaeth: Gemau’r Gymanwlad Cymru

Cylchoedd yn y dyddiadur Olympaidd

Yn anffodus, ac yn anochel, mae Gemau llai gyda llai o ddigwyddiadau, timau llai ac amseroedd cymhwyso anos yn debygol o olygu y gallai'r dewisiadau iau, ymylol fethu mynd o gwbl.

I Davies, mae hynny'n ganlyniad angenrheidiol i’r Gemau’n mynd rhagddynt, er y gallai olygu rôl ehangach i Gemau nesaf y Gymanwlad, Birmingham 2022, fel digwyddiad lansio ar gyfer Gemau Olympaidd Paris yn 2024.

"Nid yw'n hawdd i unrhyw un, ond y rhai fydd yn ei chael hi anoddaf yw'r rhai oedd yn ddewisiadau ymylol.

"Mae'n drueni oherwydd yn y gorffennol mae wedi ymwneud â rhoi cyfle i athletwyr brofi'r Gemau fel eu bod yn fwy profiadol ar gyfer y Gemau nesaf ymhen pedair blynedd.

"Ond mae gennym ni Birmingham, felly bydd hynny'n gymorth fel profiad i helpu i baratoi ar gyfer Paris." 

Byd y brechiad

Mae problemau mawr eraill i'w datrys hefyd, yn 2021.

Gyda brechiadau'n cael eu cyflwyno ledled y byd, mae'r Pwyllgor Olympaidd Rhyngwladol wedi dweud na fydd tystysgrif brechiad yn orfodol ar gyfer pob cystadleuydd – i sicrhau cae chwarae teg.

Mae rhai gwledydd, fel UDA, wedi datgan eu bod yn bwriadu brechu eu holl dîm ymlaen llaw, ond gallai mynnu bod athletwyr Olympaidd yn "neidio’r ciw" mewn rhyw ffordd arwain at bob math o sgil-effeithiau gwleidyddol yn y DU ac mewn mannau eraill.

Beth bynnag sy'n digwydd yn Tokyo, ac yn ystod y cyfnod sy’n arwain at hynny, mae Davies yn mynnu y bydd gobeithion Cymru yn ymdopi â’r cyfan. Pam? Oherwydd dyna beth mae athletwyr elitaidd yn ei wneud.

"Y nodwedd gyffredin sydd ganddyn nhw yw gwydnwch," meddai. "Fe fyddan nhw'n dod o hyd i ffordd drwy hyn oherwydd dyna maen nhw'n ei wneud bob amser.

"Maen nhw'n gwneud hynny pan fyddan nhw'n cael eu hanafu, pan fyddan nhw'n cael anawsterau gyda pherfformiad neu ddetholiad. Mae'r gwydnwch hwnnw’n rhan ohonyn nhw i gyd ond bydd angen lefelau gwahanol o gymorth arnyn nhw i gyd.

"Bydd unrhyw un sy'n mynd yno’n cael gwneud hynny ar sail teilyngdod, fe fyddan nhw'n gwneud eu gorau, ac fe fydd ganddyn nhw stori wych i'w hadrodd.

Newyddion Diweddaraf

Arian y loteri yn gwneud beicio yn hygyrch i bawb

Ar ôl dioddef gwaedlif ar yr ymennydd ac yntau ond yn naw oed, mae Tomas Evans wedi byw bywyd yn llawn…

Darllen Mwy

Y clybiau chwaraeon yng Nghymru sy’n dod yn fwy amgylcheddol gyfeillgar

Mae llawer o bethau y gall clybiau chwaraeon eu gwneud i fod yn fwy amgylcheddol gyfeillgar.

Darllen Mwy

Sut mae pêl fasged cadair olwyn yn dod â'r gorau allan yn Phil Pratt

Bydd Phil Pratt yn y Gemau Paralympaidd, ond fe allai fod wedi bod yn chwarae yn Wimbledon yn lle hynny.

Darllen Mwy