Skip to main content

Y gricedwraig sydd wedi creu hanes gyda chant

Fe all Seren Hughes edrych yn ôl ar 2021 fel y flwyddyn pryd creodd hi hanes yn y byd criced yng Nghymru – er nad oedd hi’n gwybod hynny ar y pryd.

Sicrhaodd y ferch 20 oed le yn y llyfrau hanes yn ôl yn ystod yr haf drwy fod y fenyw gyntaf yng Nghymdeithas Griced De Cymru i sgorio cant ar lefel clwb.                         

Ar Awst 28 wnaeth Hughes – yr unig chwaraewraig fenywaidd yn chwarae i’r naill dîm neu’r llall - daro 105 yng Nghlwb Criced Cydweli, yn batio dros ail dîm Clwb Criced Briton Ferry Steel yn erbyn y clwb cartref. 

Bedwar mis yn ddiweddarach, mae’n parhau yn un o eiliadau mwyaf cofiadwy’r byd chwaraeon yng Nghymru eleni – yn arwydd o nid dim ond talent ryngwladol Merched Cymru, ond hefyd y cynnydd cyflym sydd i’w weld yng ngêm y merched ac y tynnwyd sylw ato drwy lwyddiant y gystadleuaeth Cant gyntaf.           

Ond eto, mae Hughes yn cyfaddef, heb sgorfwrdd ar y cae, a’i sgorio hi ei hun yn ei phen yn methu cyfrif yn ddigon cyflym, doedd hi ddim hyd yn oed yn gwybod ei bod yn dynesu at y tri ffigur. 

Meddai: “Doeddwn i ddim wir yn gwybod beth i’w ddisgwyl wrth fynd i lawr i Gydweli. Dydw i heb chwarae yno o’r blaen. 

“Roedd yn gae mawr, ni wnaeth fatio gyntaf a fi oedd batiwr rhif tri. Fe wnes i aros i mewn a sgorio cant.       

“Ond doeddwn i ddim wir yn gwybod ar be oeddwn i. Roeddwn i wedi sgorio yn y 50au o’r blaen ac roeddwn i reit nerfus. Roeddwn i’n gallu gweld pobl ar yr ochr yn gwingo, yn ceisio eistedd yn llonydd, ac mae mam bob amser yn ei chadair haul ac roedd hi’n ceisio aros yn llonydd. 

“Doeddwn i ddim wir yn gwybod beth i’w wneud pan wnes i gyrraedd cant. Fe aeth y cyfan dros fy mhen i a dweud y gwir, nes i mi ddod oddi ar y cae, ac wedyn fe wnaeth fy nharo i ’mod i newydd sgorio cant i’r dynion.”

Chwaraeodd Hughes, sy’n astudio hyfforddiant a datblygiad chwaraeon ym Mhrifysgol De Cymru, dros yr ail dîm, a oedd yn gwthio am ddyrchafiad i Adran Tri SWCA eleni, ac fe aeth ymlaen hyd yn oed i chwarae am y tro cyntaf i BFSCC.

“Roedd yn neis cael chwarae rhan yn hynny” meddai.

“Dydw i heb chwarae llawer dros y blynyddoedd oherwydd fy ymrwymiadau chwarae fy hun gyda Merched Cymru a hyfforddi – ond roedd yn grêt chwarae llawer mwy o gemau eleni.

“Roedd chwarae i’r ail dîm, gorffen yn ail a chael dyrchafiad yn gyflawniad gwych i’r tîm ac yn hwb enfawr i’r clwb ac roedd yn neis cael cyfrannu at hynny.”

Wedyn, pan oedd BFSCC yn herio un o’r gwrthwynebwyr lleol, CC Baglan yn y Graig, chwaraeodd Hughes i’r tîm cyntaf am y tro cyntaf. 

“Roedd yn braf cael cyfle i chwarae i’r tîm cyntaf. Pan gyhoeddwyd y tîm ar ôl y cyfarfod dewis ar y dydd Iau, doeddwn i ddim yn ei ddisgwyl e.

“Roeddwn i’n disgwyl bod yn yr ail dîm eto. Ond fe gefais i fy newis ar gyfer y tîm cyntaf pan ddaeth y diwrnod, roedd yn grêt gweld y lefel wahanol o chwarae.       

“Roedd yn brofiad gwych.”

Llun sgwad o Glwb Criced Dur Briton Ferry
Seren Hughes (person cyntaf o'r chwith, y rheng flaen) gyda'i thîm - Clwb Criced Dur Briton Ferry

Hanes Teulu mewn criced

Mae gan Hughes hanes teuluol gyda chlwb Briton Ferry. Ei thad, Jason, yw capten y clwb, ac mae gan ei dau ewythr swyddi yn y clwb.         

Gary Hughes yw’r trysorydd a sgoriwr yr ail dîm, ac mae ewythr arall, Martyn, yn llywydd y clwb.

Mae ei thaid, Colin, nid yn unig yn dirmon, ond hefyd yn aelod oes. 

A hefyd mae efaill Seren, sef Kelsey, yn chwarae i dîm y merched.   

“Gyda dad wedi cael anaf eleni ac yn camu i’r ochr o fod yn gapten y tîm cyntaf, gobeithio y bydd yn braf y flwyddyn nesaf cael gêm gyda e yn yr ail dîm, a chael Kelsey yn y tîm hefyd. Fe all y tri ohonon ni gael gêm.”

Dechreuodd Hughes ar ei gyrfa chwarae yn y clwb lle mae ei thad wedi bod yn gapten y tîm am y pum mlynedd ddiwethaf.     

Ar ôl cofrestru ar gyfer hyfforddiant rhanbarthol y merched, cafodd wahoddiad i dreialon Cymru.

“Fe wnes i ddechrau pan oeddwn i’n llawer iau nag ydw i nawr, ar lefel clwb a rhanbarthol, ac wedyn fe gefais i le gyda Chymru dan 11 oed.

“Fe gefais i fy nghap cyntaf dros Gymru ac rydw i wedi chwarae iddyn nhw byth ers hynny – yn y timau grwpiau oedran, y tîm datblygu a thîm y merched bellach. Mae’n grêt chwarae dros fy ngwlad.”

Cafodd Hughes wobr y Cadeirydd yng nghinio blynyddol SWCA yn ôl ym mis Hydref, gwobr sydd ond yn cael ei rhoi mewn rhai blynyddoedd i rywun teilwng. 

Mae wedi cael ei hennill yn flaenorol gan Amir Ikram am sicrhau 1,000 o wicedi cynghrair, Daniel Vaughan a Steff Davies am daith dathlu’r 90 yn 2016, a chyn drysorydd y gynghrair, John Homer.

“Doeddwn i ddim wir yn disgwyl y peth,” meddai Hughes. “I ddechrau, roeddwn i’n meddwl ein bod ni’n mynd i’r cinio oherwydd y dyrchafiad, ond fe wnaethon nhw siarad amdana i ac fe wnes i sylweddoli ’mod i wedi ennill y wobr!

“Fe gefais i sioc, ond roedd yn wych ennill y wobr a chodi o flaen pawb i’w derbyn. Eto, roedd yn rhywbeth doeddwn i ddim yn ei ddisgwyl ond roedd yn neis.                

“Rydw i’n cofio fy nhad yn dweud, ‘Rhaid i ti fynd i’r cinio, efallai gwnei di ennill gwobr’ ac roeddwn i’n meddwl, ‘Ocê te’. 

“Wedyn, pan wnes i gyrraedd yno, roedd pawb yn dymuno yn dda i mi ac wedyn fe wnaeth glicio. Roeddwn i’n derbyn gwobr.   

“Oni bai fod fy rhieni i wedi awgrymu hynny, mae’n debyg na fyddwn i wedi mynd.” 

Fe dyfodd Hughes i fyny yn chwarae criced gydag Alex Griffiths, sydd yn sgwadiau Western Storm a Fire Cymru.       

“Mae’n anhygoel ei gwylio hi’n chwarae i safon mor uchel,” ychwanegodd. 

“Yn enwedig ar y teledu, rydyn ni wedi ei chefnogi hi’n chwarae i Western Storm a Fire Cymru.       

“Rydyn ni’n ceisio mynd i gymaint o gemau ag y gallwn ni, ac mae merched eraill o Gymru’n chwarae hefyd, felly mae’n neis eu gwylio nhw a dweud ein bod ni’n chwarae gyda nhw dros Gymru. Ac mae Alex a Claire Nicholas yn chwarae i ferched Steel hefyd.”

Gyda BFSCC yn chwarae yn adrannau dau a thri y flwyddyn nesaf, bydd yn her fwy i ail dîm Steve Maddock, yn chwarae yn erbyn llawer mwy o dimau cyntaf.           

“Y flwyddyn nesaf, rydw i’n gobeithio jyst chwarae mwy o griced, a dweud y gwir,” ychwanegodd Hughes.

“Rydw i eisiau chwarae dros Gymru a Steel a gweld pa gemau sydd gennym ni, bod yn sgwad Cymru a hefyd Steel, jyst cael blwyddyn lwyddiannus arall, a gweld beth sy’n digwydd a ble rydyn ni’n gorffen yn ein hadran newydd.” 

A rhyw gant neu ddau arall hefyd, efallai. 

Newyddion Diweddaraf

Y clybiau chwaraeon yng Nghymru sy’n dod yn fwy amgylcheddol gyfeillgar

Mae llawer o bethau y gall clybiau chwaraeon eu gwneud i fod yn fwy amgylcheddol gyfeillgar.

Darllen Mwy

Sut mae pêl fasged cadair olwyn yn dod â'r gorau allan yn Phil Pratt

Bydd Phil Pratt yn y Gemau Paralympaidd, ond fe allai fod wedi bod yn chwarae yn Wimbledon yn lle hynny.

Darllen Mwy

80 o glybiau chwaraeon cymunedol yn cael cefnogaeth gan y Grant Arbed Ynni

Bydd pob clwb neu brosiect yn defnyddio eu grant i wneud gwelliannau ecogyfeillgar i'w heiddo.

Darllen Mwy