Skip to main content

Sbotolau Partner: Y Gymdeithas Nofio i Bobl Dduon

Mae’r Gymdeithas Nofio i Bobl Dduon (BSA) yn y “cyfnod gwrando” o’u datblygiad o hyd yng Nghymru, ond yn anelu at fod yn rym gweithredol yn y byd chwaraeon yng Nghymru yn y dyfodol agos iawn.

Wedi'i lansio ddwy flynedd a hanner yn ôl yn unig - ac ar adeg cyfnodau clo cyntaf Covid - mae'r BSA wedi ymrwymo i gynyddu amrywiaeth mewn cyfranogiad dŵr yn ogystal â chodi ymwybyddiaeth o nofio fel sgil achub bywyd.

Mae eu heffaith yn y cyfnod byr hwnnw eisoes wedi’i gydnabod, gyda’r BSA ar y rhestr fer fel un o 17 o brosiectau ledled y DU i gael eu henwebu ar gyfer gwobr ‘Prosiect y Flwyddyn y Loteri Genedlaethol’ ar gyfer 2022.

Mae'r BSA wedi ffurfio partneriaeth gyda Chwaraeon Cymru, yn ogystal â Nofio Cymru, i helpu i gyflawni eu nod o wneud nofio yn fwy amrywiol o ran ethnigrwydd. Mae eu rheolwr rhaglen a benodwyd yn ddiweddar, Steph Makuvise, yn awyddus i fod yn weithredol yng Nghymru, ond ni fydd hynny ar draul anwybyddu ymchwil hanfodol sy’n cael ei wneud ar hyn o bryd.

 

“Rydyn ni dal mewn cyfnod gwrando a deall yng Nghymru,” meddai Steph, a ddechreuodd yn ei rôl newydd ddeufis yn ôl ar ôl gweithio gynt gyda sefydliad Triathlon Cymru.

“Rydyn ni’n ceisio darganfod beth sy’n digwydd yma o ran gweithgarwch dŵr a ble gallwn ni fel sefydliad fod yn rhan o hynny.

“Rydyn ni eisiau gweithio gyda sefydliadau a chyrff rheoli eraill. Dydyn ni ddim eisiau dod i mewn a cheisio cymryd yr awenau.”

Ar hyn o bryd, felly, mae hynny’n golygu edrych ar y niferoedd yn yr ymchwil cyfredol ac wedyn siapio rhaglen gyflwyno a all wneud gwahaniaeth o ran sicrhau bod nofio – a’r sgiliau bywyd gwerthfawr sy’n dod yn ei sgîl – yn weithgaredd sy’n agored ac yn hygyrch i bob cymuned.

Mae'r ymchwil sydd wedi’i wneud gan y BSA yn Lloegr, yn ogystal ag yn flaenorol gan Sport England, yn awgrymu nad yw nofio yn weithgaredd y gellid ei ddisgrifio fel gweithgaredd amrywiol.

Er bod y ffigurau cyffredinol ar gyfer plant ysgol wedi dangos nad yw 50 y cant ohonynt yn nofio, mae’r ffigur hwnnw’n codi i 80 y cant ar gyfer plant ysgol o dreftadaeth ddu ac Asiaidd.

Mae anghysondeb tebyg ymhlith oedolion lle mae nifer y rhai nad ydynt yn nofio o gefndir du ac Asiaidd mor uchel â 95 y cant.

Gall hynny arwain at ganlyniadau bywyd real i bobl sy’n byw ger dŵr neu’n ymweld â’r arfordir.

“Rydyn ni’n gweld llawer o bobl ifanc o gefndiroedd du ac Asiaidd sy’n boddi,” ychwanegodd Steph.

“Un o’n nodau ni yw lleihau’r achosion o foddi 20 y cant erbyn 2024. Rydyn ni wedi nodi bod problem yn amlwg ac rydyn ni eisiau newid y tirlun.

“Rydyn ni eisiau mynd â phobl ar siwrnai o addysg diogelwch dŵr, gan helpu i feithrin hyder mewn dŵr a goresgyn ofn o ddŵr os yw’n bodoli. Mae’r rhain yn broblemau go iawn yn ogystal â’r rhwystrau diwylliannol, cymdeithasol ac economaidd a allai fodoli eisoes sy’n atal pobl rhag nofio.”

Un o'r grwpiau y mae'r BSA wedi cysylltu ag ef eisoes yn Lloegr, ac y bydd yn ceisio cysylltu ag ef yng Nghymru cyn bo hir, yw Sefydliad Cenedlaethol Brenhinol y Badau Achub (RNLI).

Mae ymgyrch ddiogelwch FLOAT to Live yr RNLI, sy’n dysgu unrhyw un sydd mewn trafferthion yn y dŵr i ymlacio a phwyso’n ôl i adennill rheolaeth ar eu hanadl, eisoes wedi bod yn hynod lwyddiannus.

Nawr, mae’r BSA yn gobeithio y gall cydweithio pellach gyda’r RNLI mewn rhaglenni cymunedol penodol leihau nifer y achosion o foddi mewn ymgyrch o’r enw ‘Together We Can’.

“Un o’n prif sbardunau yw gwneud yn siŵr bod pawb yng Nghymru yn gwybod am y cod diogelwch dŵr,” ychwanegodd Steph, a gafodd ei magu yn Zimbabwe ac a ddysgodd nofio yn ifanc iawn yn ôl dymuniad ei rhieni. “Nofio ydi’r unig gamp a all achub eich bywyd chi.”

Hefyd mae'r BSA yn tynnu sylw at ddiffyg amlwg o ffigurau amrywiol o ran athrawon nofio, hyfforddwyr, achubwyr bywyd a staff cyrff rheoli. Eu nod yw gwella'r amrywiaeth honno 25 y cant o leiaf.

Fel camp gystadleuol, prin yw’r adegau pan ddaw nofwyr du i’r amlwg, ond y gobaith yw y bydd ymddangosiad nofwraig Olympaidd enwog Prydain Fawr, Alice Dearing – un o gyd-sylfaenwyr y BSA – yn darparu ffocws ar gyfer newid.

“Does dim llawer o fodelau rôl, felly rydyn ni eisiau i fwy o bobl fod yno i ysbrydoli,” meddai Steph.

“Ar ddiwedd y dydd, mae gennym ni’r un nod a’r un genhadaeth â’r cyrff rheoli, sef cael mwy o bobl i fod yn actif, drwy nofio, a chadw mwy o bobl yn ddiogel yn y dŵr.”

Penderfynir ar wobr Prosiect y Flwyddyn y Loteri Genedlaethol drwy bleidlais gyhoeddus. Ewch i dudalen we Gwobrau’r Loteri Genedlaethol www.lotterygoodcauses.org.uk/awards i ddarganfod mwy neu ddefnyddio’r hashnod Twitter #NLABlackSwimmingAssociation i bleidleisio dros y Gymdeithas Nofio i Bobl Dduon. Mae'r pleidleisio yn cau am 5pm ar Hydref 12fed.

Newyddion Diweddaraf

Y clybiau chwaraeon yng Nghymru sy’n dod yn fwy amgylcheddol gyfeillgar

Mae llawer o bethau y gall clybiau chwaraeon eu gwneud i fod yn fwy amgylcheddol gyfeillgar.

Darllen Mwy

Sut mae pêl fasged cadair olwyn yn dod â'r gorau allan yn Phil Pratt

Bydd Phil Pratt yn y Gemau Paralympaidd, ond fe allai fod wedi bod yn chwarae yn Wimbledon yn lle hynny.

Darllen Mwy

80 o glybiau chwaraeon cymunedol yn cael cefnogaeth gan y Grant Arbed Ynni

Bydd pob clwb neu brosiect yn defnyddio eu grant i wneud gwelliannau ecogyfeillgar i'w heiddo.

Darllen Mwy