Diogelu ac Amddiffyn Plant ac Oedolion mewn Perygl mewn Chwaraeon

Sut gall sefydliadau chwaraeon helpu i gadw plant yn ddiogel?

Mae hyfforddwyr, gwirfoddolwyr a swyddogion mewn sefyllfa freintiedig o fod â chyfle i feithrin perthnasoedd cadarn gyda phobl yn eu gofal ac felly maent mewn sefyllfa dda i adnabod arwyddion bod plentyn neu oedolyn yn cael ei gam-drin efallai.

Gellir cyflawni hyn drwy fod yn ymwybodol o'r risgiau y gall y rhai sy’n cam-drin, neu’r rhai â photensial i gam-drin, eu hachosi, bod yn ymwybodol o unrhyw arwyddion a allai awgrymu bod rhywun yn cael ei gam-drin, ac ymateb i unrhyw bryderon yn effeithiol.

Dylai sefydliadau chwaraeon gydnabod pwysigrwydd sicrhau bod y gweithdrefnau cywir yn eu lle sy'n amlinellu'r camau priodol i'w cymryd os bydd pryder. Mae hefyd yn hanfodol gwneud yn siŵr bod gan sefydliadau bolisïau cynhwysfawr sy'n cynnwys y canllawiau effeithiol ac ymarferol diweddaraf sy'n hyrwyddo lles plant ac oedolion sy'n wynebu risg, ac yn lleihau unrhyw risgiau y gellir eu hadnabod o fewn yr amgylchedd chwaraeon.

Diogelu Plant – Yr Uned Amddiffyn Plant mewn Chwaraeon

Mae gan Chwaraeon Cymru berthynas agos â'r NSPCC drwy'r Uned Amddiffyn Plant mewn Chwaraeon (CPSU).

Mae'r CPSU yn cael ei chomisiynu gan Chwaraeon Cymru i weithredu cyfres o safonau ar gyfer sefydliadau chwaraeon yng Nghymru. Gelwir y rhain yn Safonau ar gyfer Diogelu ac Amddiffyn Plant mewn a thrwy Chwaraeon yng Nghymru.

Fel rhan o'r broses o weithio tuag at y safonau, mae'r CPSU yn gweithio gyda chyrff rheoli a sefydliadau chwaraeon eraill ar agweddau fel polisïau diogelu, cynlluniau gweithredu ar gyfer cyfathrebu â phobl sy'n cymryd rhan yn eu camp, a diogelu addysg a hyfforddiant.

Mae eu gwefan yn darparu adnoddau fel adnodd hunanasesu diogelu ar gyfer eich sefydliad, canllawiau arfer gorau, fideos, podlediadau, pecynnau adnoddau a gweminarau.

I gael rhagor o wybodaeth am sut gall y CPSU helpu eich sefydliad, ewch i wefan CPSU.

Diogelu: Beth Nesaf?

Mae Chwaraeon Cymru wrthi’n ystyried nifer o ddatblygiadau diogelu i gefnogi ein partneriaid, a’r sector, ymhellach. Mae’r catalydd ar gyfer y datblygiad hwn wedi deillio o sawl adroddiad ac argymhelliad diweddar, sef yr adolygiad o Gymnasteg Prydain: Adolygiad Whyte a ryddhawyd ym mis Mehefin 2022. Mae llawer o wersi a ddysgwyd o’r adroddiad hwn sy’n berthnasol i’r sector yng Nghymru, ac rydym yn annog pob sefydliad chwaraeon i ddarllen y crynodeb gweithredol i'w ddeall ymhellach. Mae Chwaraeon Cymru yn gweithio ar y cyd â Gymnasteg Cymru a’r Cynghorau Chwaraeon eraill i rannu’r hyn a ddysgwyd a rhoi newid cadarnhaol ar waith dros y misoedd nesaf. Rydym wedi ymrwymo i wneud y sector yn ddiogel er mwyn sicrhau bod pawb yn gallu mwynhau chwaraeon am oes. Rydym eisiau i Gymru fod yn genedl actif gyda chymaint o bobl â phosibl wedi’u hysbrydoli i fod yn actif drwy chwaraeon (darllenwch fwy am Y Weledigaeth ar gyfer Chwaraeon yma). 

Gallwch ddarllen erthygl gan Ymddiriedolaeth Ann Craft ‘‘Reflecting on the Whyte Review ’yma', a datganiad gan yr Uned Amddiffyn Plant mewn Chwaraeon yma.

Rhestrir rhai newidiadau y mae Chwaraeon Cymru wedi dechrau eu rhoi ar waith eisoes ers rhyddhau Adroddiad Whyte isod, a byddwn yn parhau i adolygu a datblygu’r cymorth rydym yn ei gynnig i’n partneriaid a’r sector:

• Adolygu a diweddaru ein polisi a’n gweithdrefnau diogelu
• Croesgyfeirio Adroddiad y Ddyletswydd o Ofal mewn Chwaraeon a pha gynnydd sydd wedi'i wneud yng Nghymru
• Casglu gwybodaeth am brosesau a gweithdrefnau Rheoli Achosion
• Adolygu ein fforymau diogelu a hyfforddi partneriaid, a nodi meysydd ar gyfer cydweithio ac effaith
• Cydweithio â Chynghorau Chwaraeon eraill y Gwledydd Cartref ar ddatblygiadau diogelu ledled y DU
• Parhau i weithio gyda'r Uned Amddiffyn Plant mewn Chwaraeon (CPSU) ac Ymddiriedolaeth Ann Craft (ACT) i wella safonau diogelu ar gyfer y sector
• Adolygu ein dull o weithredu mewn perthynas â diogelu yn y Fframwaith Gallu
• Edrych ar newid diwylliant ar lefel bwrdd a mecanweithiau i gefnogi cynnydd
• Gweithio gyda chwaraeon ar eu dull diogelu ar lefel clwb

Os hoffech chi drafod unrhyw un o’r meysydd datblygu hyn, neu gael adborth pellach ar Adroddiad Whyte, cysylltwch â’r Tîm Llywodraethu: [javascript protected email address]

Gwasanaeth Datgelu a Gwahardd

Mae’r Gwasanaeth Datgelu a Gwahardd (DBS) yn un o wasanaethau’r llywodraeth. Daeth i gymryd lle’r Swyddfa Cofnodion Troseddol (CRB).

Mae'n helpu i atal pobl anaddas rhag gweithio gyda phlant a grwpiau eraill sy'n agored i niwed. Mae'n cynnal archwiliadau DBS (a elwid gynt yn archwiliadau CRB) sy'n archwiliadau o gofnodion troseddol. Mae’n helpu sefydliadau fel clybiau chwaraeon i wneud penderfyniadau recriwtio gwirfoddolwyr diogelach. Mae trafodaethau am y DBS ac adolygiad o'i addasrwydd ar gyfer y sector yn cael eu cynnal ar hyn o bryd. Gallwch ddarllen mwy am recriwtio diogelach a'i bwysigrwydd ar wefan y CPSU yma

Mae rhagor o wybodaeth am archwiliadau DBS ar gael ar wefan Vibrant Nation. 

Diogelu mewn Clybiau

Mae gan glybiau ar lawr gwlad, sefydliadau chwaraeon eraill a darparwyr gweithgareddau ddyletswydd i amddiffyn plant a'u cadw'n ddiogel rhag niwed. Mae’r ddyletswydd honno’n golygu rhoi polisi amddiffyn plant ar waith a phenodi swyddog lles clwb. Mae Chwaraeon Cymru yn edrych ar sut gallwn ni gefnogi CRhC i ddarparu’r offer a’r adnoddau cywir ar gyfer swyddogion lles a’r rhai ‘ar lawr gwlad’ sy’n gweithio gyda phlant ac oedolion agored i niwed. Os hoffech chi drafod datblygiadau yn y maes hwn, cysylltwch â [javascript protected email address]

I gael gwybod mwy am beth ddylai clybiau ei wneud i helpu i ddiogelu plant ac i gael gwybodaeth am yr hyfforddiant sydd ar gael, ewch i ewch i  Cefnogaeth Clybiau.   

Hwb Diogelu Chwaraeon Cymru

Mae CPSU Cymru wedi ymuno ag ACT i greu ‘Hwb Diogelu Chwaraeon Cymru’.

Nod yr Hwb yw rhannu mwy o arferion gorau a dull mwy cydlynol o ddiogelu plant ac oedolion mewn chwaraeon. Bydd swyddogion o fewn yr hwb yn cydweithio’n agos i godi proffil diogelu o fewn y sector chwaraeon a gydag asiantaethau statudol, gan ddarparu dysgu, hyfforddiant a chefnogaeth ar y cyd. Gallwch gysylltu â'r Hwb ar 029 2033 4975. Mae'r CPSU ac ACT hefyd yn hwyluso Fforwm Diogelu Swyddogion Arweiniol misol sy'n galluogi partneriaid i rwydweithio, rhannu arfer da, a chael trafodaethau wedi'u hwyluso ar bynciau diogelu gan siaradwyr arbenigol i alluogi dysgu a datblygu parhaus.

Rhoi gwybod am bryder

Os oes gennych chi unrhyw bryderon am ddiogelwch a lles plentyn, mae sawl opsiwn:

• Os ydych chi’n meddwl bod plentyn neu oedolyn mewn perygl uniongyrchol o gael ei gam-drin, cysylltwch â’r heddlu ar 999.
• Os nad oes perygl uniongyrchol ac os nad ydych yn siŵr gyda phwy i siarad, gallwch siarad â swyddog lles / diogelu plant penodol eich clwb neu sefydliad, neu ffoniwch yr NSPCC ar 0808 800 5000 am gyngor ar unwaith.

Am fwy o wybodaeth am roi gwybod am bryder neu ddigwyddiad, ewch i  Cefnogaeth Clybiau.