Skip to main content

Natalie Powell - Ennill brwydrau ar ac oddi ar y mat

Mae Natalie Powell wedi arfer taflu gwrthwynebwyr i'r llawr, ond mae'r seren jiwdo o Gymru yn cyfaddef mai brwydr bersonol dros ei hunaniaeth ei hun a'i lloriodd go iawn.

Bydd pencampwr y Gymanwlad yn 2014 yn cael cyfle o'r diwedd i amddiffyn ei theitl yn Birmingham y mis hwn, ond nid oedd ei habsenoldeb o'r gamp yng Ngemau'r Arfordir Aur bedair blynedd yn ôl yn ddim o'i gymharu â'r rhwystredigaeth a oedd yn ei hwynebu yn ei bywyd personol.

A hithau'n un o athletwyr mwyaf llwyddiannus a phrofiadol Tîm Cymru, cyhoeddodd Powell ei bod yn hoyw yn 2017 ar ôl yr hyn mae hi'n ei ddisgrifio fel "chwe blynedd o boen".

Roedd Powell yn rhif 1 yn y byd yn 2017 - y judoka cyntaf yn y DU i gyrraedd y pinacl hwnnw ar ôl i restr raddio swyddogol gael ei chyflwyno.

Ond roedd y straen o gystadlu heb fod yn onest â hi ei hun a'r rhai o'i chwmpas yn annioddefol.

"Flwyddyn ar ôl Gemau Olympaidd Rio yn 2017, daeth y cyfan yn ormod i mi," meddai Natalie, a oedd yn byw yn Birmingham ar y pryd yng Nghanolfan Ragoriaeth Judo Prydain.

"Es i i Bencampwriaethau’r Byd, cael medal efydd, sef fy mherfformiad gorau, ac yn fuan ar ôl hynny cyrhaeddais rif un yn y byd. 

"Ro'n i hefyd yn gwthio fy hun ac yn dweud, 'os ydw i'n llwyddo gyda jiwdo, mi fydda i’n iawn.’ 

"Ro'n i'n byw gydag un o'r merched ar y tîm yn Walsall bryd hynny a ro'n i'n crio yn afreolus. Dywedais wrthi ac ar ôl i mi wneud hynny dechreuodd pethau wella.  

"O fewn chwech mis ro'n i'n berson newydd. Roedd y pwysau wedi cael ei godi oddi ar fy ysgwyddau.

"Ro'n i'n gyfforddus ynof fi fy hun ac yn methu credu'r hyn y gwnes i roi fy hun drwyddo. Ond rwy'n credu mai’r rheswm am hyn yw’r diwylliant a'r hyn y mae pobl yn ei weld fel normau cymdeithasol pan fyddwch chi'n tyfu.”

Dywed Natalie ei bod bob amser wedi teimlo'n hyderus y byddai ei theulu a'i ffrindiau yn cefnogi ei phenderfyniad i ddod allan.

Ond hyd yn oed gyda'r sicrwydd hwnnw yn ei meddwl, roedd cymryd y cam hwnnw'n dal i godi ofn mawr arni.

 Natalie Powell gydag offer ymarfer corff yn ei lolfa
Natalie Powell ar ôl ymarfer gartref yn ystod y cyfnod cloi
Yn bendant, hwn oedd y peth anoddaf yn fy mywyd i mi orfod delio ag ef. Am chwe blynedd do'n i ddim yn gyfforddus gyda phwy o’n i.
Natalie Powell

"Yn bendant, hwn oedd y peth anoddaf yn fy mywyd i mi orfod delio ag ef. Am chwe blynedd do'n i ddim yn gyfforddus gyda phwy o’n i. 

"Yn y diwedd, pan symudais i Walsall ro'n i’n byw yn bell oddi wrth fy ffrindiau a'm teulu, fe wnes i dorri fy nghalon.

“Ar ôl Rio ro'n i'n gwybod, pe na bawn i'n dod i delerau â hyn ac yn delio ag ef, nad o'n yn mynd i allu symud ymlaen cyn Tokyo. 

"Ond ro'n i'n ei chael hi'n anodd iawn dweud wrth rywun fy mod i'n hoyw. Roedd hyn yn wallgof, mewn gwirionedd, oherwydd roedd gen i system gymorth mor dda o'm cwmpas. 

“Alla i ddim dychmygu pa mor anodd yw hi i bobl sydd heb rwydwaith o gefnogaeth dda neu mae bod yn hoyw yn groes i'w credoau. 

"Ro'n i'n gwybod y byddai fy rhieni, fy nheulu a'm ffrindiau i gyd yn gefnogol, ond do'n i dal ddim yn gallu cael yr hyder i ddweud. Pe bawn i'n gallu mynd yn ôl a chymryd y pump neu chwe blynedd hynny o boen yn ôl, byddwn i'n gwneud hynny.

"Roedd yn fater mor fawr yn fy mhen, cefais gymaint o nosweithiau digwsg yn meddwl am y peth.”

Daw Powell o bentref Beulah, ger Llanfair-ym-Muallt ym Mhowys yn wreiddiol, a dechreuodd gymryd rhan mewn jiwdo pan oedd yn wyth oed.

Enillodd fedal arian yn y Gemau Ewropeaidd Agored yn 2014 ac yna enillodd y fedal aur yng Ngemau'r Gymanwlad yn Glasgow yr un flwyddyn yn 23 oed.

"Ro'n i wastad eisiau ennill yng Ngemau'r Gymanwlad, ers i mi fod yng Nghlwb Judo Irfon ac i Gary Cole ddod yn ôl o Fanceinion gyda medal efydd. 

“Roedd ennill yn Glasgow yn deimlad arbennig. Dim ond yng Ngemau'r Gymanwlad rydyn ni’n cael cystadlu dros Gymru i bob pwrpas. . . a Chymru wnaeth fy nghefnogi drwy gydol y daith hefyd.”

Roedd disgwyl i Powell gipio llawer o fedalau i Brydain Fawr yng Ngemau Olympaidd 2016, ond daeth adref yn siomedig wedi gorffen yn y seithfed safle.

Mae'n cyfaddef i hynny roi ergyd i'w hyder, ond parhaodd y daith amrywiol gyda'i medal efydd ym Mhencampwriaethau'r Byd yn 2017, ac yna cyrraedd safle Rhif 1 yn y byd, cyn cael cyfnod siomedig yng Ngemau Olympaidd Tokyo, a gafodd eu gohirio.

"Do'n i ddim wedi dod yn agos at yr hyn yr oeddwn wedi gobeithio ei gyflawni," mae'n cyfaddef.

“Ro'n i'n teimlo fy mod mewn lle da yn 2020 - lle’r oedd angen i mi fod ar gyfer y Gemau Olympaidd. Ond yna cafodd y Gemau eu canslo a chafodd popeth ei droi wyneb i waered. 

"Fe wnes i daflu fy hun i'm rhaglen hyfforddi, ond wrth edrych yn ôl mae'n debyg fy mod wedi gorwneud pethau pan ddaeth hi’n adeg y Gemau.”

Flwyddyn yn ddiweddarach, ac mae Natalie'n teimlo'n fwy hyderus.

"Dwi wedi dod drwy’r ochr arall i hynny nawr. Rwy'n mwynhau jiwdo eto ac yn gobeithio dychwelyd i'm safon ar gyfer Gemau Gymanwlad a'r Byd ym mis Hydref. 

"Mae Gemau’r Gymanwlad wedi rhoi hwb i mi fynd yn ôl ar y trywydd iawn.”

Newyddion Diweddaraf

Cronfa Cymru Actif yn ailagor ar gyfer ceisiadau

Mae Cronfa Cymru Actif yn ailagor nawr gyda gwerth £1m o gyllid yn weddill.

Darllen Mwy

30 o ffyrdd y mae’r Loteri Genedlaethol wedi cael effaith ar chwaraeon yng Nghymru dros 30 mlynedd

Dyma 30 o ffyrdd y mae'r Loteri Genedlaethol wedi mynd â chwaraeon yng Nghymru i lefel arall.

Darllen Mwy

Cyllid y Loteri Genedlaethol yn rhoi cychwyn i glwb pêl droed merched

Yng Nghlwb Pêl Droed Merched Coity Chiefs ym Mhen-y-bont ar Ogwr, mae merched a genethod yn rheoli pethau…

Darllen Mwy