Skip to main content

Dadansoddi iaith E,D&I

  1. Hafan
  2. CLIP
  3. Croeso i rifyn mis Gorffennaf o 'Rhoi Amser'
  4. Dadansoddi iaith E,D&I

Rebecca Rothwell, Rheolwr Perthnasoedd

'Ystyr EDI, sy'n sefyll am cyswllt ymgyfnewid data electronig, yw cyfleu dogfennau busnes mewn fformat safonol rhwng cwmnïau.’ Dyna’r ateb cyntaf a gewch wrth deipio ‘EDI’ yn Google.

Felly.

Mae'r ymadrodd Cydraddoldeb, Amrywiaeth & Chynhwysiant wedi'i wreiddio yn Chwaraeon Cymru, ond nid o reidrwydd y tu mewn i chwaraeon yng Nghymru. Mae hyd yn oed yn fwy prin mewn sectorau eraill ac ymhlith y cyhoedd. Mae'n debyg mai jargon yw ei acronym EDI, sydd, yn eironig, yn eithrio pobl.

Treblu

Mae ymadroddion tri gair yn gyffredin yn Saesneg: mae tri rywsut yn fwy effeithiol na dau neu bedwar, ac mae'n debyg bod ganddynt rywbeth i'w wneud â sut mae'r ymennydd dynol yn gweithio. Neu Shakespeare. Yn bendant Cicero. O ran y geiriau eu hunain, gallech ddadlau'n llwyddiannus fod cydraddoldeb yn golygu amrywiaeth a chynhwysiant, a bod cynhwysiant yn golygu cydraddoldeb ac amrywiaeth.

Yn yr un modd â’r Gymraeg, nid yw’r ymadrodd Equality, Diversity & Inclusion yn llithro oddi ar eich tafod yn Saesneg ychwaith.

Beth am eiriau eraill? Gallem ddefnyddio parch, goddefgarwch, cyfiawnder neu urddas i'r un perwyl. Neu gallem wneud yr un fath â’r hyn a nodir ar wefan LEGO a datgan bod 'Pawb yn anhygoel', neu adleisio arwyddair Schitt’s Creek sy'n nodi ei fod yn rhywle 'Ble mae pawb yn ffitio i mewn'.

&

Mae'r ampersand ei hun yn symbol o gydraddoldeb. Mae'n golygu cymaint mwy na’r diffiniad ‘ac’ yn y geiriadur, gan fod beth bynnag sy'n ymddangos cyn ac ar ei ôl yn gyfartal. Byddai Marks and Spencer yn awgrymu bod Mr Marks ychydig yn uwch na Mr Spencer. Yn hytrach, defnyddir Marks & Spencer, mae’r ampersand yn rhoi’r un faint o bwyslais i'r ddau entrepreneur: mae un yr un mor bwysig â'r llall.

Dynion yn gwisgo bibiau oren yn dathlu ar gae pêl droed.

 

Acronymau

Pan fyddwn yn talfyrru geiriau mewn llythrennau, efallai ein bod yn colli arwyddocâd pob gair a'r ymadrodd cyfan. Rhoddodd Estyn, y corff arolygu ysgolion, y gorau i ddefnyddio'r acronym LAC yn ddiweddar ac mae bellach yn defnyddio'r ymadrodd llawn, plant sy'n derbyn gofal, fel bod yr arolygydd bob amser yn cofio ei fod yn ysgrifennu am blant. (Mae Ofsted yn gwneud yr un fath, er mwyn pwysleisio mai’r plant sy'n dod gyntaf.) Gall anhysbysrwydd acronym greu anhysbysrwydd ynghylch y pwnc hefyd.

Mae LGBTQ + yn acronym arall a ddefnyddir yn Chwaraeon Cymru, ac mae'n ymddangos mewn ffurfiau eraill fel LGBTI. Mae fersiwn deuddeg llythyren: LGBTQQI2SPAA. Mae pob un ohonynt yn gyfunol ac yn gynhwysol, ond waeth faint o lythrennau sy'n cael eu hychwanegu, gallai unrhyw un neu unrhyw grŵp nad ydynt wedi'u cynnwys yn benodol deimlo eu bod wedi'u heithrio. Drwy gywasgu pobl yn llythrennau ac acronymau, rydym yn siarad amdanynt fel un gymuned pan, mewn gwirionedd, mae nifer o gymunedau a chymunedau gwahanol iawn, ac mae rhai ohonynt yn gorgyffwrdd.

Ystyr

Gan roi unrhyw drafodaeth chwareus o'r neilltu ar graffu ar iaith, trefn geiriau neu ddewis o eiriau, mae'r bwriad yn rhagori ar labeli. Yn y pen draw, mae geiriau o bwys ond y bwriad sy'n sbarduno'r gweithredu.

Pa bynnag ymadroddion neu eiriau neu acronymau neu atalnodi yr ydym yn dewis eu defnyddio, mae ein teimladau'n parhau'n sefydlog: mae chwaraeon ar gyfer pawb..

Croeso i rifyn mis Gorffennaf o 'Rhoi Amser'

Yn y rhifyn yma o Rhoi Amser rydym yn edrych ar adlewyrchu fel pwnc.

Darllen Mwy